Είναι η Ενέργεια προϊόν συνωμοσίας ?
Αν ρωτούσε κανείς τους φυσικούς, ποια είναι τα πολύ βασικά δομικά στοιχεία του σύμπαντος θα απαντούσαν «η ύλη» – «η ενέργεια» και το «βαρυτικό πεδίο».
Αν ρωτούσε τους πολιτικούς, θα απαντούσαν «οι νόμοι» – «το χρήμα» και «οι ψηφοφόροι». Αν ρωτούσε τους δημοσιογράφους θα απαντούσαν το ίδιο με τους πολιτικούς, αλλά με άλλη σειρά.
Θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε και σε άλλες συμπαθείς επαγγελματικές ομάδες, αλλά, για να μην το τραβάμε, αν ρωτούσαμε αυτήν την περίοδο τον μέσο Έλληνα, σίγουρα θα απαντούσε «το πετρέλαιο» – «το φυσικό αέριο» – «το ρεύμα».
Φυσικά, η τραγικότητα του πολέμου στην Ουκρανία έχει κατακλύσει την καθημερι-νότητά μας, αλλά εδώ και αρκετούς μήνες και σίγουρα για αρκετούς μήνες μετά, το θέμα της «ενέργειας» θα συνεχίσει να βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντός μας. Από άποψη οικονομική, είναι σίγουρο ότι αυτή η αύξηση τιμής προσθέτει σε κάποιους κέρδη που αν θελήσουμε να τα αποτυπώσουμε στο χαρτί, ο αριθμός δεν χωράει στην γραμμή αυτού του κειμένου. Και σε άλλους προκαλεί τεράστιες ζημίες. Από άποψη ηθική και πολιτική, είναι αυτή η αύξηση αποτέλεσμα της συμφωνίας των «μεγάλων», δυτικών και ανατολικών, για να μας τα πάρουν και να μας έχουν του χεριού τους ?
Και σίγουρα, αυτά τα ερωτήματα θα επανέρχονται με τον ερχομό κάθε χειμώνα ή καλοκαιρινού καύσωνα.
Ελπίζουμε να μη γίνει το ίδιο και με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Τι είναι ακριβώς η ενέργεια ? Μπορούμε να τη δούμε, να την πιάσουμε, να την αισθανθούμε ? Υπάρχει καν ή είναι κάτι σαν αυτόν τον κορωνοϊό που κανείς από τους κοινούς θνητούς δεν τον έχει δει ποτέ και πρέπει ξανά να εμπιστευτούμε αυτά τα δυσνόητα ανθρωπάκια με τις άσπρες ποδιές ?
Η Ενέργεια στη Ζωή μας
Όντως, η ενέργεια είναι κάτι που δεν μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό από τον μέσο άνθρωπο. Την καταλαβαίνουμε κυρίως από τα φαινόμενα που προκαλεί, ή καλύτερα από τις ελλείψεις που παρουσιάζονται, όταν δεν υπάρχει. Όπως με την ερωμένη (ή τον εραστή) που μας εγκατέλειψε.
Για παράδειγμα, αν δεν έχουμε την ενέργεια – πετρέλαιο ή την ενέργεια – φυσικό αέριο, το σπίτι παγώνει.
Αν δεν έχουμε την ενέργεια – βενζίνη, θα χρειαστούμε 4 μέρες για να πάμε με τα πόδια στο εξοχικό μας στην Χαλκιδική σε σχέση με την μία ώρα που θα θέλαμε με το βενζινοκίνητο αυτοκίνητό μας.
Αν δεν έχουμε την ενέργεια – ηλεκτρικό ρεύμα θα χρησιμοποιούσαμε κεριά τη νύχτα και θα πλέναμε ακόμη τα ρούχα στην σκάφη. Φυσικά, λόγω ισότητας, θα (έπρεπε να) τα πλέναμε εναλλάξ άνδρες – γυναίκες.
Αρχίζουμε, λοιπόν, και καταλαβαίνουμε ότι δίπλα στα καταναλωτικά αγαθά (συσκευές, τρόφιμα, εξοπλισμός, βιντεοταινίες για τους γηραιότερους, μπαράκια για τους νεότερους κλπ) υπάρχει κάτι ακόμη εντελώς απαραίτητο για τη ζωή μας :
η ενέργεια.
Που, εδώ και μερικούς μήνες, η τιμή της έχει πάρει την ανιούσα. Πληρώνουμε πολλά για να έχουμε φως, ρεύμα στο σπίτι, θέρμανση, να παράγουμε προϊόντα, να μετακινούμαστε ή να μπαίνουμε στο διαδίκτυο.
Οι τιμές των «ενεργειακών φορέων» έχουν εκτοξευθεί, διαμορφώθηκε πλέον ένας νέος «ενεργειακός χάρτης» στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στον Κόσμο.
Στον κόσμο της Ενεργειακής Ακρίβειας, τι να διαλέξω ?
Το πρακτικό ερώτημα που προκύπτει στους πολίτες είναι, με τις τρέχουσες τιμές καυσίμων και ρεύματος, ποια είναι η πλέον συμφέρουσα μορφή ενέργειας ή με άλλα λόγια πιο είναι το πιο φτηνό καύσιμο ?
Η απάντηση μπορεί να γίνει εξαιρετικά πολύπλοκη, αν δεν βάλουμε ορισμένους περιορισμούς. Παρακάτω γίνεται μια προσπάθεια να εξετάσουμε το ερώτημα αυτό μόνο ως προς τις εφαρμογές θέρμανσης κτηρίων από οικονομική και οικολογική άποψη.
Η πιο γνωστή μονάδα μέτρησης της ενέργειας είναι η κιλοβατώρα (kWh). Αν και πολλοί πιστεύουν ότι έτσι μετριέται μόνο το ηλεκτρικό ρεύμα, αυτό δεν ισχύει. Μια μονάδα μέτρησης ενέργειας μπορεί να περιγράψει την ποσότητα κάθε μορφής ενέργειας. Μπορούμε δηλαδή να πούμε ότι ο μετρητής της ΔΕΗ κατέγραψε το μήνα αυτό τόσες kWh κατανάλωσης, ότι οι θερμικές απώλειες αυτού του κτηρίου είναι τόσες kWh και ότι το τάδε όχημα έκαψε τόσες kWh για τη διαδρομή από τη Θεσσαλονίκη ως την Καλλιθέα της Χαλκιδικής. Μπορούμε ακόμη να πούμε, δεν θα ήταν λάθος, ότι για το ολονύχτιο καλοκαιρινό πάρτι στην παραλία του Αρμενιστή κάθε νέος και νέα «έκαψε» τόσες βιολογικές kWh. ! Αν και οι νέες, κατά τεκμήριο, «καίνε» κάτι λιγότερο.
Επομένως, και μόνο ο καθορισμός της τιμής (σε ευρώ) της kWh που παίρνουμε από τα διάφορα καύσιμα μας δίνει μια πρώτη καλή συγκριτική εικόνα. Αυτού του είδους οι πληροφορίες δεν παρέχονται συνήθως από τα ΜΜΕ, αλλά ακόμη και αν γινόταν, δεν θα αρκούσε από μόνο του. Πρέπει να βάλουμε στην κουβέντα και τον βαθμό απόδοσης, δηλαδή πόσο αποδοτικά μετατρέπουμε την ενέργεια που βρίσκεται μέσα σε ένα καύσιμο (θερμογόνο δύναμη τη λένε οι φυσικοί) σε χρήσιμη για εμάς ενέργεια.
Τα αναλύω σε ένα παράδειγμα.
Θερμαίνοντας την Κατοικία μας
Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να θερμάνουμε μια μονοκατοικία με επιφάνεια 100 μ2 στην περιοχή της Θεσσαλονίκης που έχει μια μέτρια θερμομόνωση. Αν έχουμε τη δυνατότητα να φτιάξουμε ή να επιλέξουμε τώρα το σύστημα θέρμανσης με τις τρέχουσες τιμές, τι θα ήταν προτιμότερο ? Από οικονομική και οικολογική άποψη βεβαίως.
Ο πρώτος και βασικός τεχνικός υπολογισμός μας δίνει ότι, για την θέρμανση του κτηρίου αυτού θα χρειαζόταν για όλο το χειμώνα ενέργεια ίση περίπου με 7.000 kWh (εφτά χιλιάδες κιλοβατώρες).
Μπορούμε να πάρουμε την απαραίτητη θερμότητα ως εξής :
Από Σύστημα Θέρμανσης Πετρελαίου (καυστήρα – λέβητα πετρελαίου)
Από Σύστημα Θέρμανσης Φυσικού Αερίου (καυστήρα συμπύκν φυσικού αερίου)
Από Ξύλο σε απλό λέβητα
Από Ξύλο σε πυρολυτικό λέβητα
Από Ξύλο σε ανοιχτό τζάκι
Από Ξύλο σε ενεργειακό τζάκι
Από Pellets
Από ηλεκτρικό ρεύμα ηλεκτρικών Σωμάτων
Από ηλεκτρικό ρεύμα Κλιματιστικών hyper Inverters
Από ηλεκτρικό ρεύμα Κλιματιστικών Χαμηλής απόδοσης
Από ηλεκτρικό ρεύμα Αντλίας Θερμότητας
Από ηλεκτρικό ρεύμα Συστήματος Γεωθερμίας
Με βάση τη θερμογόνο δύναμη των διαφόρων καυσίμων, τις τρέχουσες τιμές τους και το συνήθη βαθμό απόδοσης των διαφόρων συσκευών θέρμανσης προκύπτουν τα παρακάτω αποτελέσματα* χρησιμοποιώντας ως καύσιμο αναφοράς το πετρέλαιο.
Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι το πιο ακριβό «καύσιμο»
Η πιο ακριβή kWh είναι το ημερήσιο και το νυχτερινό ηλεκτρικό ρεύμα.
Ακολουθεί το πετρέλαιο και με μικρή διαφορά το φυσικό αέριο, αν και η τιμή του τελευταίου μεταβάλλεται έντονα τις μέρες αυτές, ώστε άλλες μέρες να είναι λίγο πάνω και άλλες λίγο κάτω από το πετρέλαιο. Να θυμηθούμε ότι η θερμική ενέργεια από το φυσικό αέριο ήταν πέρυσι τέτοιο καιρό κατά 40% περίπου φτηνότερη από το πετρέλαιο.
Λίγο πιο φτηνά είναι τα απλά κλιματιστικά.
Αρκετά πιο φτηνότερη είναι η KWh από συστήματα Pellets, από ξύλα σε ξυλόσομπες ή απλούς λέβητες ξύλου και από παθητικά και ενεργητικά ηλιακά συστήματα.
Ακόμη πιο φτηνή είναι η kWh από υψηλής απόδοσης κλιματιστικά, από αντλίες θερμότητας γεωθερμίας, από ενεργειακά τζάκια και από πυρολυτικούς λέβητες.
Αν θέλουμε να δούμε τα παραπάνω εφαρμοσμένα με αριθμούς για το παράδειγμα της μονοκατοικίας που προαναφέρθηκε, ο ακόλουθος κατάλογος είναι ενδεικτικός για το κόστος θέρμανσης για μια σαιζόν θέρμανσης :
ΕΙΔΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ [€]
Κόστος πετρελαίου Θέρμανσης (βάση αναφοράς) 950
Κόστος Φυσικού Αερίου 860
Κόστος Ξύλου σε απλό λέβητα 500
Κόστος Ξύλου σε πυρολυτικό λέβητα 350
Κόστος Ξύλου σε ανοιχτό τζάκι 1.060
Κόστος Ξύλου σε ενεργειακό τζάκι 450
Κόστος Pellets 560
Κόστος ηλεκτρικού ρεύματος ηλεκτρ. Σωμάτων 1.450
Κόστος ηλεκτρικού ρεύματος Κλιματιστ. hyper Inverters 340
Κόστος ηλεκτρικού ρεύματος Κλιματιστ. Χαμηλής απόδοσης 630
Κόστος ηλεκτρικού ρεύματος Αντλίας Θερμότητας 400
Κόστος ηλεκτρικού ρεύματος Συστ. Γεωθερμίας 300
Κόστος Μειωμένο λόγω Ενεργητ. Ηλιακού Συστ. 300
Κόστος Μειωμένο λόγω Παθητ. Ηλιακού Συστ. 250
Οικονομικό Συμπέρασμα :
Ο πιο φτηνός τρόπος θέρμανσης είναι η θέρμανση από κλιματιστικά hyper inverters ή υψηλού COP εξειδικευμένα στη θέρμανση. Είναι κλιματιστικές συσκευές που για κάθε 5 ωφέλιμες kWh που παράγουν καταναλώνουν μόνο μία. Παρόλη την τεράστια αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, παραμένουν η φτηνότερη λύση. Βεβαίως έχουν το μειονέκτημα του αρχικά υψηλού κόστους εγκατάστασης καθώς και της χαμηλής ποιότητας της θερμότητας που παράγουν (έντονη ροή αέρα, θόρυβος, ενόχληση). Επίσης το ότι είναι εξ ολοκλήρου εισαγόμενα, η μόνη συμβολή της ελληνικής οικονομίας είναι η εγκατάστασή τους.
Το ίδιο οικονομικός είναι και το ξύλο σε λέβητα πυρόλυσης, μόνο η αγορά του είναι μάλλον ακριβή υπόθεση.
Τυπικά, η θέρμανση με μια γεωθερμική αντλία θερμότητας είναι ακόμη πιο φτηνή, όμως το αρχικό πολύ μεγάλο κόστος εγκατάστασης κάνει τη λύση αυτή μάλλον αποτρεπτική.
Το εντυπωσιακό είναι πόσο αποδοτικά είναι τα παθητικά ηλιακά συστήματα (βιοκλιματικός σχεδιασμός), για τα οποία μάλιστα το κόστος αρχικής εγκατάστασης είναι εξαιρετικά μικρό, εφόσον αυτά ενσωματωθούν στο κτήριο κατά την κατασκευή του. Είναι συστήματα και τεχνικές 100% εγχώριες. Παραθέτω την ρήση της Επιτροπής Ενέργειας 2000 που το έτος εκείνο είχε δηλώσει επίσημα ότι «αν τα μισά από τα καινούργια κτήρια που κατασκευάστηκαν στην Ελλάδα τις δεκαετίες του 70 και 80 ήταν βιοκλιματικά, η Ελλάδα το 2.000 δεν θα είχε εξωτερικό χρέος». Δεν το κάναμε, παίξαμε και χάσαμε.
Επιστρέφοντας στο θέμα : Η αμέσως πιο φτηνή λύση είναι η χρήση ξύλου ή βιομάζας σε μορφή pellets. Εδώ υπάρχουν όμως σοβαροί περιορισμοί. Αν μιλάμε για πυρολυτικούς λέβητες ή λέβητες pellets, τότε ΟΚ, αυτοί εκπέμπουν περίπου το 10% των καυσαερίων ενός κοινού ξυλολέβητα. Αλλιώς, το να στραφούμε μέσα στις πόλεις προς τους απλούς λέβητες ξύλου ή ξυλόσομπες, θα ήταν καταστροφικό για τον αέρα και το περιβάλλον. Και την υγεία μας φυσικά.
Τα πιο ακριβά καύσιμα είναι, όπως αναμενόταν, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Αλλά ακόμη πιο ακριβή είναι η απευθείας χρήση ηλεκτρικού ρεύματος (αερόθερμα, ηλεκτρικά σώματα, θερμοπομποί κλπ) για θέρμανση. Μην το κάνετε, εκτός κι αν σας περισσεύουν μερικά χιλιάρικα.
Εντάξει, οικονομικά φαίνεται οι υπολογισμοί να είναι σαφείς.
Από περιβαλλοντική άποψη όμως, τι είναι καλύτερο ?
Εδώ η απάντηση δεν είναι και τόσο απλή. Εξαρτάται γενικά από το αν αναφερόμα-στε σε αστική, περιαστική ή αγροτική περιοχή, αν μιλάμε για μονοκατοικία ή πολυκατοικία, αν μας ενδιαφέρει μόνο το CO2 ή όλοι οι ρύποι, αν έχει σημασία η βιοποικιλότητα και η κοινωνική συνοχή.
Περιορίζοντας, λοιπόν, τις παραμέτρους μόνο στην παραγωγή CO2 (που συνήθως αποτελεί ένα καλό μέτρο για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής), πάλι για το παράδειγμα της μονοκατοικίας προκύπτει ανά σαιζόν θέρμανσης η εξής παραγωγή αυτού του ρύπου σε τόνους. Σημειώνεται ότι στους υπολογισμούς θεωρήθηκε ότι το σύστημα αναφοράς (το εγκατεστημένο σύστημα) είναι το σύστημα πετρελαίου και για οτιδήποτε άλλο χρειάσθηκε να υπολογισθούν και οι εκπομπές για την νέα εγκατάσταση :
ΕΙΔΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Παραγ. CO2 [ton]
Από Σύστημα Θέρμανσης Πετρελαίου 2,16
Από Σύστημα Θέρμανσης Φυσικού Αερίου 1,59
Από Ξύλο σε απλό λέβητα 4,96
Από Ξύλο σε πυρολυτικό λέβητα 3,46
Από Ξύλο σε ανοιχτό τζάκι 10,63
Από Ξύλο σε ενεργειακό τζάκι 4,25
Από Pellets 1,86
Από ηλεκτρικό ρεύμα ηλεκτρικών Σωμάτων 7,28
Από ηλεκτρικό ρεύμα Κλιματιστικών hyper Inverters 1,68
Από ηλεκτρικό ρεύμα Κλιματιστικών Χαμηλής απόδοσης 3,16
Από ηλεκτρικό ρεύμα Αντλίας Θερμότητας 2,00
Από ηλεκτρικό ρεύμα Συστήματος Γεωθερμίας 1,53
Λόγω μείωσης εκπομπών από χρήση Ενεργητ. Ηλιακού Συστ. 0,49
Λόγω μείωσης εκπομπών από χρήση Παθητ. Ηλιακού Συστ. 0,06
Επειδή μιλάμε για αέρια σε τόνους (μάλλον δυσνόητο, είναι αλλού γι αλλού αυτοί οι επιστήμονες), θα κάνω την μετατροπή. Περίπου κάθε ένα κιλό CO2 καταλαμβά-νει στην ατμόσφαιρα όγκο ενός κυβικού μέτρου. Δηλαδή, αν θερμάνουμε το σπίτι του παραδείγματος με ηλεκτρικές αντιστάσεις, θα παράγουμε ετησίως 7.000 κυβικά μέτρα αυτού του αερίου, δηλαδή θα μπορούσαμε να γεμίσουμε το Μέγαρο Μουσικής ή το Δημαρχείο Θεσσαλονίκης ! Τόσο παραγωγικοί είμαστε με τους αέριους ρύπους !!
Το περιβαλλοντικό είναι μακροπρόθεσμα ισχυρότερο κριτήριο από το οικονομικό
Ως Οικολόγοι, χρειάζεται να αναλύσουμε λίγο παραπάνω τα στοιχεία του παραπάνω καταλόγου.
Είναι εμφανές ότι το Φυσικό (ορυκτό) Αέριο είναι καύσιμο με λίγους ρύπους. Ομοίως και το πετρέλαιο (απρόσμενο), αν και κάπως πιο ρυπογόνο. Αντιθέτως, το «φυσικό» ξύλο έχει σχεδόν διπλάσια παραγωγή αερίων θερμοκηπίου !
Μήπως έχουμε κάνει λάθος ως τώρα στις οικολογικές επιλογές μας ?
Κανένα λάθος. Ο λόγος που προτιμάμε το ξύλο και γενικά τη βιομάζα είναι επειδή αυτά είναι ανανεώσιμα, αναπαράγονται μέσα από φυσικούς κύκλους. Το CO2 που παράγεται από τα καυσόξυλα και τη βιομάζα και καταλήγει στην ατμόσφαιρα, απορροφάται από τα φυτά και γίνεται ξανά δέντρο – ξύλο. Αντίθετα, τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, αφύσικο αέριο, κάρβουνο, λιγνίτης) αποτελούν υλικά που άπαξ και καούν δεν αναπαράγονται (τουλάχιστον για αρκετά εκατομμύρια χρόνια) με φυσικό τρόπο. Φορτώνουν δηλαδή την ατμόσφαιρα με πρόσθετο CO2 και δημιουργούν τη γνωστή υπερθέρμανση μέσα από το φαινόμενο θερμοκηπίου. Επιπλέον, κάτι που δεν συνυπολογίζεται στην παρούσα ανάλυση, το πετρέλαιο παράγει και μια σειρά από άλλους πολύ «κακούς» ρύπους (όπως το διοξείδιο του θείου, οξείδια του αζώτου, μικροσωματίδια κλπ) που κι αυτά είναι πολύ βλαπτικά για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία.
Υπάρχει και ένας ακόμη λόγος : οι συσκευές που καίνε ορυκτά καύσιμα έχουν πίσω τους μεγάλη τεχνολογική εξέλιξη και ως εκ τούτου παρουσιάζουν πολύ καλούς βαθμούς απόδοσης. Δεν συμβαίνει, δυστυχώς ακόμη, το ίδιο με τη βιομάζα. Εκτός ίσως από τους λέβητες πυρόλυσης. Αν ανήκετε στην κατηγορία των οικονομικά ανεξάρτητων και έχετε ταυτόχρονα οικολογική συνείδηση, προτιμείστε τους.
Αλλά, και πάλι, το σπουδαίο είναι ότι τα ενεργητικά και κυρίως τα παθητικά ηλιακά συστήματα παρουσιάζουν σχεδόν μηδενικούς ρύπους, παρόλο που στον υπολογι-σμό τους έχει ληφθεί υπόψη και η αρχική εγκατάσταση (δηλαδή οι ρύποι που εκλύθηκαν προκαταβολικά από τα υλικά για την κατασκευή τους).
Είναι τραγικό που η χώρα μας, με την δεύτερη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια στην ΕΕ, δεν φρόντισε έγκαιρα να περιλάβει κανόνες βιοκλιματισμού στους υποχρεωτικούς κανόνες δόμησης και πολεοδομίας.
Ως μια καλή περιβαλλοντική λύση φαίνονται και πάλι τα κλιματιστικά, οι αντλίες θερμότητας και τα γεωθερμικά συστήματα.
Τέλος, εάν θέλετε τα παιδιά που γεννιούνται τώρα να αποκτήσουν βράγχια διοξειδίου, οφθαλμούς διόπτευσης μικροσωματιδίων και να βλέπουν τι αναπνέουν, φροντίστε μαζικά να θερμαίνεστε με ηλεκτρικά σώματα και ανοιχτά τζάκια. Το αποτέλεσμα είναι εγγυημένο.
Ακόμη και οι απλοί παλιοί ξυλολέβητες και μασίνες με κακή ρύθμιση της παροχής αέρα, μπορούν να σας βοηθήσουν σ΄ αυτό.
Επίλογος :
Η Ελληνική Πολιτεία δεν φρόντισε, εδώ και δεκαετίες, να ορίσει κανόνες και τεχνικές για την μείωση έως εκμηδενισμό του κόστους θέρμανσης και δροσισμού των ελληνικών κτηρίων, παρά την ύπαρξη αυτών των τεχνικών εδώ και δεκαετίες και την μεγάλη διαθεσιμότητα των απαραίτητων περιβαλλοντικών πόρων (ήλιος – αέρας – μικρή πυκνότητα πληθυσμού – πρόσφορο γεωγραφικό ανάγλυφη – προσιτές θερμοκρασίες περιβάλλοντος). Βαδίσαμε ένα παράλογο μονοπάτι, πολλές φορές αντιγράφοντας απλά και ανόητα τις χώρες της Κεντρικής ή Βόρειας Ευρώπης.
Η Ίδια Πολιτεία, ακόμη και σήμερα, δεν φροντίζει να αλλάξει το καθεστώς αυτό, ούτε καν ιδρύει τοπικές συμβουλευτικές υπηρεσίες που να βοηθάν τους πολίτες στις επιλογές τους στα σημαντικά θέματα της ενεργειακής διαχείρισης κτηρίων. Αφήνει την ελεύθερη αγορά να δημιουργεί απλά ένα κλίμα δυσπιστίας.
Επομένως, έγκειται στην ενεργοποίηση κάθε πολίτη χωριστά, να αναζητήσει και να βρει τους πιο πρόσφορους οικονομικούς και περιβαλλοντικούς τρόπους για να αντιμετωπίσει τις ενεργειακές του ανάγκες.
Οι πληροφορίες που παρατέθηκαν στο παρόν ελπίζω ότι θα βοηθήσουν τους καταναλωτές να καταλάβουν πιο είναι το σύστημα θέρμανσης που τους συμφέρει περισσότερο, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, οικονομικά και περιβαλλοντικά.
Αν και ποτέ δεν είναι αργά να βρούμε τη λύση, ας συνειδητοποιήσουμε ότι στη δεδομένη χρονική στιγμή είναι σαν να πέφτουμε στη ρεματιά. Ενδεχομένως να κουτουλήσουμε σε βράχο ή να σταματήσουμε σε κάποιο αγκαθωτό θάμνο. Δεν είναι το ίδιο φυσικά. Αλλά σε κάθε περίπτωση θα πληγωθούμε.
25.02.2022
Ξενοφών Ζήσης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
Ειδικός σε θέματα ΑΠΕ
Μη μέτοχος ή εργαζόμενος σε οποιαδήποτε εταιρεία θέρμανσης και κλιματισμού
