Στη χώρα μας δεν «βαδίσαμε» και δεν «βαδίζουμε» στη λογική της βιωσιμότητας.
Ο τομέας των μεταφορών στη χώρα μας έχει υποστεί τις συνέπειες των οικονομικών στρεβλώσεων. Ο μεταπρατικός χαρακτήρας της οικονομίας, ο υπερ-συγκεντρωτισμός δραστηριοτήτων και πληθυσμού στην Αθήνα και λίγα ακόμη αστικά κέντρα και γενικά η έλλειψη ουσιαστικής εφαρμογής πολιτικής ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ από τις κυβερνήσεις, οδήγησαν σε ένα υπερβολικά ενεργοβόρο σύστημα μεταφορών. Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι ο μεταφορικός όγκος να αφήνει βαρύ ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην επιλογή και υλοποίηση των αντίστοιχων υποδομών, όπου χωρίς σοβαρή αιτιολόγηση δίνεται έμφαση στο οδικό και αεροπορικό δίκτυο με συνακόλουθο παραμερισμό του σιδηροδρόμου, της ακτοπλοΐας και ακόμα περισσότερο των διατοπικών μεταφορών.
Μετακινήσεις επιβατών
Ότι συμβαίνει στις εμπορευματικές μεταφορές, αποτυπώνεται και στις επιβατικές μετακινήσεις. Στα μεγάλα αστικά κέντρα, η κάλυψη των μετακινήσεων με μέσα μαζικής συγκοινωνίας, υστερεί πολύ συγκριτικά με τα αντίστοιχα του μέσου όρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ πολύ μεγαλύτερη απόκλιση παρατηρείται στη χρήση εναλλακτικών μέσων (ποδηλασία, πεζή μετακίνηση). Ανάλογη είναι η κατάσταση στις προαστιακές και περιφερειακές μετακινήσεις. Το απενεργοποιημένο πλέον σιδηροδρομικό δίκτυο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να συμβάλει καθοριστικά στην κάλυψη των αναγκών. Έχει μεγάλα περιθώρια βελτιώσεων και πολύ καλές προοπτικές. Μεγάλες πόλεις (Γιάννενα, Αγρίνιο, Καλαμάτα, Τρίπολη, Γιαννιτσά κ.α.) δεν έχουν την παραμικρή σιδηροδρομική εξυπηρέτηση. Παντελή έλλειψη σιδηροδρόμου έχει ακόμα η Δυτική Ελλάδα μέχρι την Ήπειρο, ενώ τρένο δεν έχει η Κρήτη, ένα από τα μεγαλύτερα νησιά στον Ευρωπαϊκό χώρο, όταν πολύ μικρότερα άλλων χωρών έχουν εδώ και δεκαετίες.
Εάν μετατοπίζονταν η μισή ποσότητα των εμπορευμάτων που μεταφέρονται σήμερα οδικά, στο σιδηρόδρομο και τη ναυτιλία, θα πετυχαίναμε ως χώρα συνολική μείωση 38% σε κατανάλωση ενέργειας και παραγωγή εκπομπών CO2.
Οι προτάσεις μας
Με κριτήρια την εξοικονόμηση ενέργειας και την κατάλληλη διασύνδεση πόλεων και περιοχών για εξυπηρέτηση πολιτών και εμπορευμάτων, οι βασικές οικολογικές επιλογές είναι:
- Ο μεγάλος όγκος εμπορευμάτων να μεταφέρεται με πλοία και τραίνα.
- Οι μετακινήσεις μέσα στις πόλεις να μην γίνονται με το Ι.Χ., για τούτο επιβάλλεται να αλλάξουμε πολιτικές, ατομικές συνήθειες και τις ίδιες τις πόλεις.
- Σύντομα να καταργήσουμε τη χρήση πετρελαίου και υγραερίου στις μετακινήσεις μέσα στις πόλεις και σταδιακά σε όλα τα μέσα μεταφοράς.
Οι πόλεις έρχονται σήμερα αντιμέτωπες με την κλιματική κρίση. Σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, σε κάθε σχεδιασμό πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη μάχη για το κλίμα. Οι πόλεις παράγουν μεγάλα ποσά ρύπων, ενώ ταυτόχρονα χρειάζεται να γίνουν ανθεκτικές και φιλικές στο πολίτη. Η βιώσιμη κινητικότητα είναι μια ουσιαστική δράση για το κλίμα και τις πόλεις. Αυτό σημαίνει μείωση των μετακινήσεων με ΙΧ, επιλογή μη ρυπογόνων μέσων μεταφοράς και απόδοση αστικού χώρου στον πεζό και στο ποδήλατο. Ταυτόχρονα είναι αναγκαίο να σχεδιαστούν νέου τύπου «υβριδικά» μέσα μαζικής μεταφοράς.
Σχέδια Βιώσιμης Αστικής κινητικότητας ΣΒΑΚ, με έμφαση στα δίκτυα πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων, τα δίκτυα αυτά να είναι συνδεδεμένα μεταξύ των Δήμων και με το κέντρο.
Η βιώσιμη κινητικότητα αποτελεί μοχλό για τη βιώσιμη αστική ανάπλαση. Θέλουμε πολιτικές και δράσεις που θα προωθούν τη μη ρυπογόνα μετακίνηση και φιλικές στο περιβάλλον δημόσιες μεταφορές (προτεραιότητα στο πεζό, στη κίνηση με ποδήλατο και την χρήση των δημόσιων μέσων μεταφοράς, και τη δραστική μείωση της χρήσης του ι.χ. αυτοκινήτου).
