Η διάσπαρτη χαοτική δόμηση χωρίς πολεοδομικό σχέδιο είναι το μεγαλύτερο πολεοδομικό πρόβλημα της χώρας με σοβαρές συνέπειες στο περιβάλλον και την ασφάλεια των κατοίκων της.
Έχει γίνει συνείδηση πολλών πολιτών, μετά και τις καταστροφές στο Μάτι, ότι είναι παράλογο να αφήνουμε να δημιουργούνται δεκάδες και εκατοντάδες δαιδαλώδεις οικισμοί – «νέα Μάτια» σε εκτός σχεδίου περιοχές, εθισμένοι σε ανομίες και κακοδαιμονίες του παρελθόντος.
Η ύπαιθρος χώρα, κυρίως σε τουριστικές περιοχές, οικοδομείται χωρίς πολεοδομικό σχέδιο, άναρχα, χωρίς δρόμους και υποδομές με πολλαπλές συνέπειες στο περιβάλλον και τους πολίτες ( περιβαλλοντικές, λειτουργικές, οικονομικές και ασφάλειας).
Εάν μετά την εμπειρία από την πυρκαγιά – τραγωδία στο Μάτι και τους 100 νεκρούς, που στο μεγαλύτερο μέρος της οφείλεται στους αδιέξοδους στενούς δρόμους χωρίς πρόσβαση προς τη θάλασσα ή άλλα σημεία διαφυγής, δεν αλλάξουμε κάτι σε αυτό το πολεοδομικό χάος, πότε θα το αλλάξουμε;
Η άναρχη δόμηση χωρίς σχέδιο είναι ασύμβατη με τη βιωσιμότητα και την προστασία περιβάλλοντος.
ΟΙ Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουμε τη σταδιακή αντικατάσταση της εκτός σχεδίου δόμησης με ένα εθνικό σχέδιο που θα δημιουργηθεί με την συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων. Αυτό το σχέδιο δεν θα είναι μία οριζόντια λύση για όλη τη χώρα, θα εναρμονίζεται με το εθνικό χωροταξικό σχέδιο και τα τοπικά περιβαλλοντικά και παραγωγικά δεδομένα.
Βιώσιμες Χρήσεις Γης & Οικολογική Χωροταξία
Από τη σκοπιά της βιώσιμης οπτικής των χρήσεων γης, οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ στοχεύουν και αγωνίζονται για έναν οικολογικό προγραμματισμό και σχεδιασμό του χώρου. Αυτή η «οικολογική χωροταξία» περιλαμβάνει την χωροταξία των πόρων, των κοινοτήτων, των ανθρωπογενών παρεμβάσεων και τη διαχείριση των οικιστικών του συνόλων – αστικών και μη αστικών ακολουθώντας τους βιο-φυσικούς κανόνες και τα βιώσιμα πολιτισμικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου πληθυσμού.
Για τον οικιστικό χώρο οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούν επείγουσα και αναγκαία τη διάρθρωση πολιτικών προς έναν αυτό-βιώσιμο οικιστικό χώρο μηδενικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί κυρίως μέσω της μέγιστης δυνατής μείωσης της ζήτησης πόρων-ενέργειας και των αποβλήτων που παράγει και με εργαλεία την:
– Aναβάθμιση του οικολογικού και κατ’επέκταση του ενεργειακού ισοζυγίου του υπάρχοντος κτιριακού δυναμικού, υποστήριξη εφαρμογών για «πράσινα δώματα», υποστήριξη οικολογικών τεχνολογιών κ.λ.π.
– Προοδευτική μετατροπή των οχημάτων ιδιοκτησίας του δημοσίου, από βενζινοκίνητα ή πετρελαιοκίνητα σε ηλεκτροκινούμενα.
– Οργάνωση διαδρομών αποκλειστικής κυκλοφορίας συλλογικών, οικολογικών μέσων μεταφοράς, αυτοκίνησης, ποδηλατοδρόμων, πεζοδρόμων και ενός περιφερειακού δικτύου σημείων στάθμευσης.
– Πεζοδρόμηση του κέντρου και δημιουργία δικτύου πεζοδρόμων μεταξύ των σημαντικότερων σημείων δημόσιου ενδιαφέροντος και των περιοχών μεταξύ τους.
– Δημιουργία δικτύου κυκλοφορίας ΑΜΕΑ σε όλη την έκταση του οικιστικού χώρου.
– Έμφαση στην αποκλειστική κυκλοφορία δημοτικών, οικολογικών, μέσων μεταφοράς στο κέντρο του οικιστικού χώρου.
– Την ενσωμάτων υποχρεωτικών κανόνων της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και των παθητικών ηλιακών συστημάτων στον κτηριοδομικό και πολεοδομικό κανονισμό.
Κλιματική Κρίση και αναγκαίες επεμβάσεις για πρασίνισμα των πόλεων.
Η κλιματική κρίση επιβάλλει μεγάλες αλλαγές στην Αθήνα και σε μερικές απκόμη πυκνοδομημένες πόλεις της Ελλάδας.
Το πράσινο γενικά αποτελεί ένα πολύ μικρό μέρος της επιφάνειας των πόλεων, η Αθήνα έχει το λιγότερο πράσινο ανά κάτοικο σχεδόν από όλες τις πρωτεύουσες της Ευρώπης. Ο όγκος και η μάζα των κτηρίων από μπετόν αρμέ είναι ένας τεράστιος συσσωρευτής θερμότητας, ότι χειρότερο για την επιβίωση στο κέντρο της πόλης τα καλοκαίρια. Το φαινόμενο αυτό θα αυξάνεται με την προβλεπόμενη αύξηση της θερμοκρασίας της γης εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και σύμφωνα με τους ειδικούς η αύξηση αυτή θα είναι πολλαπλάσια στις πυκνοδομημένες αστικές περιοχές.
Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουμε σχέδια αναπλάσεων στα κέντρα των πόλεων αυξάνοντας (υπερδιπλασιάζοντας σε μερικές περιπτώσεις) το πράσινο με ανασχεδιασμό και μέσο- μακροπρόθεσμο πρόγραμμα.
Απαιτείται ένα τολμηρό σχέδιο και μελετημένες επεμβάσεις σε ευρύτερες περιοχές πολλών οικοδομικών τετραγώνων. Στο σχέδιο αυτό προφανώς θα προβλέπονται και κατεδαφίσεις κτηρίων. Χρειάζονται άλλοι όροι δόμησης, ώστε κάθε προβληματική πόλη, όταν τα κτήρια γεράσουν, να μην δομηθεί με τους ίδιους όρους του παρελθόντος.
Αλλά χρειάζεται να σκεφτούμε και τον τρόπο που θα συνεχίσουν οι πόλεις της Ελλάδας. Οι αρχές και οι κανονισμοί με τους οποίους κατασκευάζουμε τα κτήρια στην Ελλάδα καθώς και οι κανόνες τοποθέτησης αυτών στον αστικό χώρο (πολεοδόμηση) δημιουργήθηκαν κατά κύριο λόγο μέσα στον 20ο αιώνα και βασίζονται στη φτηνή παροχή ενέργειας από υδρογονάνθρακες. Πρόκειται δηλαδή για μια «δομική κουλτούρα των ορυκτών καυσίμων» που ελάχιστα λαμβάνει υπόψη τους φυσικούς πόρους και τη βιωσιμότητα των κατασκευών.
Επειδή ο κτιριακός τομέας στην Ελλάδα καταναλώνει πάνω από το 1/3 της συνολικής τελικής ενέργειας της χώρας, είναι προφανές ότι απαιτούνται εδώ δραστικές ενέργειες προς την κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας, της λειτουργικότητας και της υγιεινής των κτηρίων και των πόλεων. Αν και οι απαιτήσεις για μια «οικολογική δόμηση και πολεοδόμηση» είναι γνωστές εδώ και δεκαετίες (αν όχι για χιλιετίες, οι Αρχαίοι Έλληνες ακολουθούσαν βασικές αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής στην κατασκευή των κτιρίων τους), η επίσημη πολιτεία συνεχίζει να αγνοεί αυτές τις απαιτήσεις και περιορίζεται σε προγράμματα βελτίωσης της θερμομόνωσης κελύφους των κτιρίων.
Ως Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουμε να ενσωματωθούν στους κτιριοδομικούς και πολεοδομικούς κανονισμούς μια σειρά προδιαγραφών που ευνοούν τον οικολογικό σχεδιασμό.
