Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρά
– τη δέσμευση στην ιδρυτική της Συνθήκη για την καταπολέμηση της φτώχειας
-τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
– την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
– τη Σύμβαση του ΟΗΕ,
–τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης,
–τον Χάρτη της Γενεύης των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη στέγαση
–τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ,
–τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων (EΠΚΔ)
-τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη,
-το σχέδιο δράσης για τη στέγαση του θεματολογίου της ΕΕ
και επιπλέον ένα σωρό εκθέσεις και συναντήσεις υπουργών, επιτροπών και ομάδων που συνέταξαν γνωμοδοτήσεις, δημόσιες δηλώσεις, ψηφίσματα και αξιολογήσεις σχετικά με τον τρόπο καταπολέμησης της φτώχειας και τη δέσμευσή τους για μείωση των ποσοστών της,
εν τούτοις,
η φτώχεια δεν μειώθηκε, τουναντίον, λόγω της πανδημίας, υπολογίζεται ότι 150 εκατομ. άνθρωποι επιπλέον θα εξωθηθούν σε ακραία φτώχεια ανεβάζοντας στο 9,1-9,4% του παγκόσμιου πληθυσμού το ποσοστό ακραίας φτώχειας. Ακόμη η Έκθεση του ΟΗΕ είχε υπολογίσει για το 2021 ότι θα διπλασιαστούν οι άνθρωποι που κινδυνεύει η ζωή τους από την πείνα από τα 135 εκατομ. στα 265 εκατομ. Tο Διεθνές Γραφείο Εργασίας (International Labour Organization-ILO) είχε υπολογίσει σε μισό δισ. τους ανθρώπους που θα οδηγηθούν σε συνθήκες φτώχειας λόγω απώλειας θέσεων εργασίας ή μείωσης των εισοδημάτων τους.
Τα νούμερα αυτά, προφανώς αγγίζουν και την Ελλάδα εφόσον η ύφεση σήμερα αγγίζει το -10,5% και υπολογίζεται η αύξησή της με περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ. Τα ιδιωτικά δάνεια-ληξιπρόθεσμα χρέη ξεπέρασαν τα 240 δισ. ευρώ και επικρέμεται πτώχευση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών που αδυνατούν να πληρώσουν. Το δημόσιο χρέος έφθασε τα 338 δισ. ευρώ ξεπερνώντας για πρώτη φορά το όριο του 200% του ελληνικού ΑΕΠ. Η ανεργία αυξήθηκε, τα εισοδήματα μειώθηκαν και οι περισσότερο αποκλεισμένες ομάδες του πληθυσμού επιβίωσαν οριακά. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι στο όριο της ακραίας φτώχειας, βρισκόταν το 15% του πληθυσμού της χώρας το 2015, ενώ στο όριο της σχετικής φτώχειας βρισκόταν το 31,8% το 2018, δηλ. περίπου το 1/3 του πληθυσμού, με εκτιμώμενο αριθμό 3.162.000 ατόμων.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι για το έτος 2020 η Ελλάδα ερχόταν δεύτερη κατά σειρά ποσοστού ατόμων με υλική υστέρηση από τα κράτη της ΕΕ (16% με πρώτη τη Βουλγαρία με 19%).
Εν γένει θεωρούνται φτωχά τα άτομα που ζουν σε νοικοκυριά, των οποίων το συνολικό ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα είναι χαμηλότερο του 60% του εθνικού διάμεσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος. Το ελάχιστο εισόδημα επιβίωσης θεωρήθηκε το 2018 τα 5708 ευρώ για ένα άτομο και τα 9908 ευρώ για οικογένεια 4 ατόμων. Ή με γνώμονα τον δείκτη AROPE τα άτομα που ζουν σε Κίνδυνο Φτώχειας ή Κοινωνικού Αποκλεισμού, είναι αυτά που πέρα από το εισόδημα δεν μπορούν να πληρώνουν ενοίκια, υποθήκες, λογαριασμούς, καταναλωτικά ή στεγαστικά δάνεια, να πηγαίνουν διακοπές τουλάχιστον μία εβδομάδα το χρόνο, να τρώνε κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι κάθε δεύτερη μέρα, να διαχειρίζονται απρόσμενες ανάγκες ύψους 375 EUR, να έχουν σταθερό ή κινητό τηλέφωνο, έγχρωμη τηλεόραση, πλυντήριο, αυτοκίνητο, να έχουν πρόσβαση στη θέρμανση το χειμώνα ή δροσιά το καλοκαίρι. Η έλλειψη τεσσάρων από τις εννέα παραμέτρους που αναφέρθηκαν, σημαίνει ότι ένα άτομο ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Οι κοινωνικές ομάδες που πλήττονται περισσότερο είναι οι άνεργοι και κυρίως οι μακροχρόνια άνεργοι οι οποίοι σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ για τον Δεκέμβριο του 2019 ήταν 500.049 άτομα σε σύνολο 1.064.526 και με τη μεγαλύτερη πιθανότητα (70%) να μην επιστρέψουν ποτέ στην αγορά εργασίας. Οι νέοι κατέχουν το 24,7% του ποσοστού της φτώχειας, επίσης οι αλλοδαποί και όσοι απ’αυτούς δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια όπως επίσης και τα παιδιά ηλικίας 0-16 τα οποία διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού σε ποσοστό που ανέρχεται στο 32,2% ή 517.000 άτομα.
Αλλά και ένα μέρος των εργαζόμενων είναι φτωχοί με το 35,6% αυτών να δηλώνουν ότι δεν μπορούν να διαχειριστούν τους λογαριασμούς τους εγκαίρως, το μεγαλύτερο ποσοστό από τις χώρες Ε.Ε. και 5,5 φορές περισσότερο από τον μέσο όρο της (6,6%). Έτσι, το 39,6% των ελληνικών νοικοκυριών δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις δαπάνες για την συντήρηση της κατοικίας του (ποσοστό διπλάσιο αυτού της Βουλγαρίας που ακολουθεί με 19%) γεγονός που σημαίνει ότι η αύξηση τιμών των κατοικιών κατά 7,4% το πρώτο εννιάμηνο του2019 αναμένεται να συμβάλει στην ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της φτώχειας. Οι Δήμοι και ΜΚΥΟ βοηθούν στη σίτιση ατόμων που αδυνατούν να καλύψουν τη διατροφή τους για 500.000 άτομα να παίρνουν μερίδες φαγητού σε καθημερινή βάση.
Η κατάστασης της φτώχειας συνοδεύεται συνήθως από έλλειψη επαρκούς στέγασης (διαμονή στο δρόμο ή σε σχεδόν ερειπωμένα σπίτια, παλιές εγκαταστάσεις και σε κατάσταση συνωστισμού), από θέματα υγείας και επιβαρυμένη ψυχολογία, προβλήματα στις σχέσεις και τις κοινωνικές επαφές, κακοποίηση, προβλήματα κατά την επανένταξη στην αγορά εργασίας και κοινωνικό στίγμα).
Από την άλλη εάν δούμε τα στοιχεία για τη κατάσταση ανισότητας στον πλανήτη που δημοσίευσε η World Inequality Report φαίνεται ότι το 0,01% των υπερπλουσίων ελέγχει σήμερα πλέον 11% του παγκόσμιου πλούτου ενώ το 1% έχει συλλέξει 38% του πλούτου που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία 25 χρόνια. Αντίθετα, το φτωχότερο 50% έχει συλλέξει μόλις 2%!
Ο λόγος που οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι είναι προφανής. Η άνοδος των τιμών των ακινήτων, του ορυκτού αερίου, των βασικών αγαθών οφείλεται εν πολλοίς στον έλεγχο των τιμών που ασκούν οι μεγάλες εταιρείες που αντίστοιχα επιβαρύνουν και τη καταναλωτική δυνατότητα των νοικοκυριών.
Το πράσινο κίνημα
Το Πράσινο Κίνημα από την αρχή της ίδρυσής του έθεσε τις αρχές για μια ισορροπημένη διαχείριση του πλανήτη προτάσσοντας την αναγκαιότητα για κοινωνική δικαιοσύνη με τη δίκαιη κατανομή των κοινωνικών και φυσικών πόρων, σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, ώστε οι βασικές ανθρώπινες ανάγκες να καλύπτονται για όλους άνευ όρων και όλοι οι πολίτες να έχουν διασφαλισμένη κάθε ευκαιρία για προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη. Το κλείσιμο του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών και η παντελής εκρίζωση της φτώχειας, ως ηθική, κοινωνική, οικονομική και οικολογική επιταγή, βρέθηκαν από την αρχή στο επίκεντρο της πολιτικής του. Σ’αυτή τη λογική οι Ευρωπαίοι Πράσινοι έχουν καταγγείλει τον τρόπο που οι πολυεθνικές αποφεύγουν τη φορολογία, αναδεικνύοντας την ανάγκη για παρεμβάσεις από τα κράτη στα φορολογητέα τους έσοδα.
Αν και η ανάγκη για εξάλειψη της φτώχειας αναφέρεται σε όλα τα σημαντικά παγκόσμια κείμενα και η Ελλάδα όπως και τα άλλα κράτη έχουν δεσμευτεί για τη μείωσή της φαίνεται ότι ο στόχος της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» αναφορικά με τη μείωση του αριθμού των ατόμων που ζουν σε φτώχεια ή τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού κατά 450.000 μέχρι το 2020 δεν επετεύχθη. Αντιθέτως, τα στοιχεία του 2017 δείχνουν την αύξησή του κατά 655.000 άτομα. Σε πρόσφατη έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο στόχος της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μείωση της φτώχειας κατά πάσα πιθανότητα δεν θα επιτευχθεί».
Ο μόνος τρόπος που οι κυβερνήσεις σκέφτηκαν να εξαλείψουν τη φτώχεια ήταν η επιδοματική πολιτική που είναι εν μέρει αποτελεσματική εφόσον πιστεύεται ότι συντελεί στη μείωση του κινδύνου φτώχειας κατά 30,5%. Όμως φαίνεται ότι εφόσον οι κυβερνήσεις δεν ενδιαφέρονται για την αιτία της παραγωγής, η κατάσταση πάντα θα υπολείπεται των προσδοκιών εφόσον οι οικονομικές κρίσεις, οι πανδημίες, οι πόλεμοι και ένα σωρό άλλοι απρόβλεπτοι παράγοντες, θα εκτινάσσουν τα ποσοστά της.
Εμείς οι Οικολόγοι Πράσινοι
Αν και θεωρούμε ότι η επιδοματική πολιτική δεν θεραπεύει το πρόβλημα αλλά μόνο μπορεί να αμβλύνει τις ακραίες καταστάσεις, εν τούτοις δεν μπορούμε να μην χαρακτηρίσουμε ως θετικά κάποια βήματα που έγιναν για την ανακούφιση των φτωχών συμπολιτών μας και να μην αναγνωρίσουμε το ρόλο των ΜΚΟ που παρέχουν διάφορες υπηρεσίες στήριξης όσων βρίσκονται σε ακραία κατάσταση φτώχειας.
Βασικό Εισόδημα
Η θεσμοθέτηση του «Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος» από το 2014 το οποίο μετονομάστηκε σε «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» το 2016, κατέστη το βασικό εργαλείο για την καταπολέμηση της φτώχειας, ενισχύοντας άτομα χαμηλού εισοδηματικού προφίλ. Η ενίσχυση μέσω ΚΕΑ ανέρχεται σε έως 200 € το μήνα για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και προσαυξάνεται κατά 100 € για κάθε επιπλέον ενήλικο και 50 € για κάθε ανήλικο μέλος. Για την ένταξη σε αυτό λαμβάνεται υπόψη η χρονική περίοδος του τελευταίου 10 εξαμήνου πριν την αίτηση. Απαιτείται ετήσιο εισόδημα μικρότερο των 1.200 € για μονοπρόσωπα νοικοκυριά και έως και 3.000 € για εξαμελή νοικοκυριά. Υπάρχουν επίσης περιορισμοί αναφορικά με την αξία της κινητής και ακίνητης περιουσίας. Οι εγκεκριμένες αιτήσεις των νοικοκυριών τον Σεπτέμβριο του 2019 ανέρχονταν σε 268.262 και αντιστοιχούσαν σε πληθυσμό 507.391 ατόμων (περίπου το 4,69% του ελληνικού πληθυσμού). Στην συντριπτική τους πλειοψηφία (54,26%) αφορούσαν μονοπρόσωπα νοικοκυριά, 56% γυναίκες, με μόνη πηγή εισοδήματος κοινωνικές παροχές ή άλλα επιδόματα σε ποσοστό 28,1% και 25,8% αντιστοίχως, ενώ σε ποσοστό 53% είχαν δηλώσει μηδενικό εισόδημα. Το 50% ήταν άνεργοι, αλλά και μεταξύ αυτών ένα 20% ατόμων εργάζονταν, καθώς και ένα 21,1% παιδιών. Στα τέλη Δεκεμβρίου 2019 ανακοινώθηκε η εκ νέου μετονομασία του ΚΕΑ σε Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Με χρηματοδότηση από το Ταμείο Επισιτιστικής Βοήθειας Απόρων (ΤΕΒΑ) και από την Ε.Ε. υλοποιείται από το 2014 το «Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής» που απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε άτομα που ζουν σε υλική στέρηση, δηλαδή το 16,7% του πληθυσμού για το 2017. Ο αριθμός όσων έλαβαν υποστήριξη από το ΤΕΒΑ ανήλθε για το 2018 σε 452.840 άτομα, ενώ η Eurostat ανακοίνωσε πρόσφατα ελαφρώς αυξημένο αριθμό (469.000) ατόμων που ζουν σε στέρηση και κίνδυνο φτώχειας. Οι διανομές τροφίμων μέσω ΤΕΒΑ έρχονται να συμπληρώσουν ανάλογες διαδικασίες μέσα από τις Δομές Κοινωνικών Παντοπωλείων, που λειτούργησαν επίσης με την ευθύνη των ΟΤΑ και της Εκκλησίας (150 παντοπωλεία με 80.000 άτομα). Το Επίδομα Παιδιού χορηγείται σε οικογένειες, ανάλογα με την οικογενειακή και εισοδηματική τους κατάσταση. Προϋπόθεση είναι η νόμιμη και μόνιμη παραμονή στην Ελλάδα την τελευταία 12ετία και η υποβολή φορολογικής δήλωσης, γεγονός που πλήττει ιδιαιτέρως τον μεταναστευτικό πληθυσμό. Το Επίδομα Στέγασης χορηγείται με βάση εισοδηματικά και οικογενειακά κριτήρια και αντιστοιχεί σε επιδότηση 70 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, το οποίο αυξάνεται κατά 35 ευρώ για κάθε μέλος. Ανώτατο όριο είναι τα 210 ευρώ. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, ως τα τέλη Σεπτέμβρη του 2019 είχαν εγκριθεί 232.686 αιτήσεις, που αντιστοιχούν σε 602.141 άτομα, το ένα τρίτο των οποίων ήταν παιδιά. Περισσότερο από το ένα τρίτο αφορά μονοπρόσωπα νοικοκυριά, ενώ το ένα τέταρτο τετραμελή. Το 53,5% των εγκεκριμένων αιτήσεων αφορούσε νοικοκυριά που τουλάχιστον το ένα μέλος έχει αλλοδαπή υπηκοότητα. Λοιπά επιδόματα που δίνονται είναι α) το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων και το ανάλογο στεγαστικό επίδομα, β) οι προνοιακές παροχές σε χρήμα σε άτομα με αναπηρία, γ) το νέο επίδομα 2.000 ευρώ για κάθε νέα γέννηση παιδιού από την 1/1/2020 με προϋπολογισμό 123 εκατ. και δ) λοιπά προγράμματα και δράσεις που αφορούν προνοιακές πολιτικές του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει στην Ελληνική κοινωνία σχετικά με το ποσοστό ατόμων που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας και των προϋποθέσεων που απαιτούνται ούτως ώστε να δοθεί και το ελάχιστο επίδομα. Προφανώς οι στατιστικές εκτιμήσεις για τον αριθμό των ατόμων που διαβιούν σε κατάσταση φτώχειας δεν συμπίπτουν με τον τελικό αριθμό των ωφελουμένων, που σημαίνει ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός που δυσκολεύεται να καλύψει τις βασικές του ανάγκες. Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, εμείς οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε ως άμεσο μέτρο πολιτικής να καθιερωθεί το
Βασικό εισόδημα δηλ. το κράτος να εξασφαλίζει σε κάθε πολίτη που δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες διαβίωσής του ένα βασικό εισόδημα που θα του προσφέρει το στοιχειώδες βιοτικό επίπεδο, επιτρέποντας να ρυθμίσει τη ζωή του χωρίς την πίεση της οικονομικής επιβίωσης.
Στέγη για όλους
Όσο αφορά τους άστεγους φαίνεται ότι είναι δύσκολο να γίνει γνωστός ο ακριβής αριθμός τους. Σύμφωνα με μια έρευνα που έκανε το 2013 το Πανεπιστήμιο Κρήτης καταγράφηκαν 2360 άστεγοι στο δρόμο αλλά στη κατηγορία θα πρέπει να προσθέσουμε τους στερούμενους κατοικίας (δηλ. όσους στεγάζονται σε προσωρινές δομές φιλοξενίας, 15.436), όσους διαμένουν σε επισφαλή κατοικία (25.700) και όσους μένουν σε ακατάλληλη και ανεπαρκή κατοικία (93.820-514.000). Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το ποσοστό του πληθυσμού που διαβιεί σε κατοικία με στενότητα χώρου ανέρχεται σε 44,6% για τον φτωχό πληθυσμό. Επίσης το ποσοστό του πληθυσμού που διαβιεί σε κατοικία με στενότητα χώρου το 2020 ήταν μεγαλύτερο στην περίπτωση της ηλικιακής ομάδας έως και 17 ετών και έφθανε στο 64,4% για τον φτωχό πληθυσμό. Επίσης πάλι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το έτος 2020 το ποσοστό των νοικοκυριών που είχαν δηλώσει οικονομική αδυναμία να έχουν ικανοποιητική θέρμανση έφθανε στο 38,8% για τα φτωχά νοικοκυριά και στο 96,6% όσο αφορά την κάλυψη έκτακτων και αναγκαίων δαπανών. Ακόμη το 49,0% των φτωχών νοικοκυριών είχε δηλώσει δυσκολία στην έγκαιρη πληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως αυτών του ηλεκτρικού ρεύματος, του νερού, του φυσικού αερίου, κ.λπ.
Επίσης τo 25,4% του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω δήλωσε ότι υπήρξε περίπτωση, κατά την διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, που χρειάστηκε ιατρική εξέταση ή θεραπεία για πρόβλημα υγείας και δεν μπόρεσε με ποσοστά να αγγίζουν για το φτωχό πληθυσμό το 50,8%.
Οι δαπάνες στέγασης επιβαρύνουν κατά 80% τα φτωχά νοικοκυριά και η επιβάρυνση για αποπληρωμή δανείων είναι στο 74,4% για αυτά. Εάν στην ήδη επιβαρυμένη κατάσταση προστεθεί η μείωση των εισοδημάτων που έφερε η πανδημία, η παράλληλη αύξηση των ενοικίων και οι πλειστηριασμοί σημαίνει ότι χιλιάδες υπερχρεωμένοι Έλληνες πιθανόν σύντομα να χάσουν την πρώτη κατοικία τους.
Η κατάσταση στη στέγαση μας υποχρεώνει να δράσουμε άμεσα προκειμένου οι στερούμενοι στέγης συμπολίτες μας να μπορέσουν να καλύψουν την βασική ανθρώπινη ανάγκης για διαμονή σε κατάλληλη κατοικία. Συντασσόμαστε με τις προτάσεις που ψηφίστηκαν από το Ευρωκοινοβούλιο της πράσινης Ολλανδής ευρωβουλευτού Kim Van Sparrentak σχετικά με την πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση για όλους .
- Να εξαλειφθεί η έλλειψη στέγης έως το 2030 με τη συνεργασία και την ανταλλαγή των βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών.
- Να παρασχεθεί μόνιμη στέγη στους άστεγους σε συνεργασία με ΜΚΟ μέσω της χρηματοδότησης του επιτυχημένου μοντέλου «Housing First»,
- Να ληφθούν ιδιαίτερα μέτρα ώστε ν’ αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της έλλειψης στέγης σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι νέοι που συμπληρώνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους, οι ΛΟΑΔΜ, οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι γυναίκες, ιδίως οι κακοποιημένες, οι ανήλικοι έφηβοι, οι Ρομά και τα άτομα με αναπηρία.
- Να θεσπίζονται σαφείς κανόνες μίσθωσης και ν’ απαγορεύονται οι αναγκαστικές εξώσεις έως ότου ολοκληρωθεί η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων.
- Ν’ απαγορεύεται η διακοπή θέρμανσης κατά τη χειμερινή περίοδο, να προφυλάσσονται οι άστεγοι από κάθε πράξη βίας και διακρίσεων εις βάρος τους και να καθιερωθεί οποιαδήποτε πράξη εχθρότητας εναντίον τους ως έγκλημα μίσους.
- Να δημιουργηθεί το νομοθετικό πλαίσιο ούτως ώστε όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες να ζουν σε κατοικίες με καθαρό και υψηλής ποιότητας πόσιμο νερό, κατάλληλες υποδομές αποχέτευσης και υγιεινής, ποιοτικούς εσωτερικούς χώρους και οικονομικά προσιτή και βιώσιμη ενέργεια.
- Οι κατοικίες να κατασκευάζονται και να ανακαινίζονται σύμφωνα με τα πρότυπα του ΠΟΥ για υγιεινές κατοικίες, με τη θέσπιση ελάχιστων κριτηρίων ενεργειακής απόδοσης (ΕΠΕΑ) κτηρίων.
- Τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος να χρηματοδοτούνται για ανακαίνιση κτηρίων και να επιδιώκονται λύσεις σε επίπεδο «γειτονιάς» και με στόχο τη προστασία ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και ηλικιωμένων.
- Στον κατασκευαστικό τομέα να εφαρμόζονται οι αρχές της κυκλικής οικονομίας, των πράσινων κριτηρίων και της βιωσιμότητας.
- Να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική για μια κοινωνική, δημόσια, και οικονομικά προσιτή στέγαση, με την άρση των εμποδίων στην άσκηση του δικαιώματος στη στέγαση, όπως οι διακρίσεις, η χρηματιστηριοποίηση, η κερδοσκοπία, οι καταχρηστικές πιστωτικές πρακτικές, η αρπαγή γαιών, οι συγκρούσεις, οι αναγκαστικές εξώσεις, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η τρωτότητα σε καταστροφές και η «τουριστικοποίηση» αστικών ζωνών.
- Να ενθαρρύνονται οι επενδύσεις σε κοινωνική, δημόσια, ενεργειακά αποδοτική, κατάλληλη και οικονομικά προσιτή στέγαση και με προτεραιοποίηση στην αποκατάσταση εγκαταλελειμμένων κατοικιών έναντι της κατασκευής νέων μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, του InvestEU, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ), του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του μέσου «Next Generation EU και ιδίως μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, της Πρωτοβουλίας Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορονοϊού (CRII) και της Πρωτοβουλίας Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορονοϊού (CRII+) για ομάδες των οποίων οι ανάγκες για αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση δεν μπορούν να καλυφθούν εύκολα με τις συνθήκες της αγοράς.
- Να δημιουργηθεί μια κοινή βάση για τη συλλογή αξιόπιστων δεδομένων με την θέσπιση ενός κοινού ορισμού για την έλλειψη στέγης και συνεκτικών δεικτών, που θα επιτρέψουν την κοινή αντίληψη, τη συστηματική σύγκριση και αξιολόγηση της έκτασης και παρακολούθηση των ποσοστών της.
- Να δημιουργηθεί ένα παρατηρητήριο για τη παρακολούθηση της αγοράς ακινήτων, μέσω της Eurostat για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης και του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ενεργειακής Φτώχειας.
Πέρα από αυτά, εμείς οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε ότι θα πρέπει να ληφθούν τα παρακάτω
Άμεσα μέτρα:
- Δημιουργία προσωρινών ξενώνων φιλοξενίας και εξειδικευμένων ομάδων παρέμβασης στο πεδίο για την άμεση ανακούφιση όσων συμπολιτών μας δεν έχουν στέγη
- Προστασία της πρώτης κατοικίας με την ακύρωση των σχετικών πλειστηριασμών
- Μείωση του ΕΝΦΙΑ με συντελεστή τα μέλη της οικογένειας, την παλαιότητα του κτηρίου, την επιβράβευση των τεχνικών εργασιών για Ενεργειακή Αναβάθμιση και Στατική Ενίσχυση και απελευθέρωση χώρου για δενδροφυτεύσεις
- Διαπολιτισμική και ιδιαίτερα ευαίσθητη προσέγγιση στην εκπαιδευτική διαδικασία κοινωνικών κατηγοριών όπως οι πρόσφυγες, μετανάστες και οι ρομά, προκειμένου να μπορούν να γίνονται παρεμβάσεις από τις κοινωνικές υπηρεσίες όταν η οικογένεια αντιμετωπίζει δυσκολίες.
- Δημιουργία ολοήμερων σχολείων με γεύματα, στην προετοιμασία των οποίων θα πρέπει να εντάσσεται και η οικογένεια μέσω συλλόγων γονέων.
- Δημιουργία ενός Εθνικού Μηχανισμού Συντονισμού Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής προκειμένου άμεσα και γρήγορα να επιλύονται τα θέματα της φτώχειας και της έλλειψης στέγης, δίνοντας κεντρικό ρόλο στη Τοπική Αυτοδιοίκηση μέσω των Κέντρων Κοινότητας.
Εμείς οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε ότι
Το μοντέλο της κοινωνίας που από τη μια επιτρέπει τεράστια σπατάλη των τροφίμων και των πόρων και από την άλλη καταδικάζει σε στέρηση βασικών αναγκών ένα μεγάλο μέρος των πολιτών θα πρέπει να εκλείψει. Θεωρούμε ότι θα πρέπει να ενεργοποιηθούν πολιτικές για τη
- Μείωση της σπατάλης των τροφίμων και των πόρων μέσω σύνδεσης παραγωγής και κατανάλωσης, τοπικών αγορών, αδιάθετων πόρων (γαιών και κατοικιών) και εργασιακής ένταξης των ευπαθών κοινωνικών κατηγοριών.
- Δημιουργία «Τράπεζας Τροφίμων» των κοντολήξιμων προϊόντων των supermarkets, του χονδρεμπορίου και της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων για να δίνονται σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη.
- Αξιοποίηση δημοτικών και άλλων (ιδιωτικών, κρατικών, εκκλησιαστικών) σχολαζουσών γαιών για παραγωγή τροφής ή προστασία των δασών από επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας
- Αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος των Δήμων αλλά και της ιδιωτικής προσφοράς και αλληλεγγύης των αδιάθετων δημοσίων και ιδιωτικών κτηρίων και διαμερισμάτων με σκοπό να καλυφθούν οι ανάγκες στέγασης φτωχών συμπολιτών μας
- Θεσμοθέτηση μέτρων ενεργειακής εξοικονόμησης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας
- Ενίσχυση της Κοινωνικής Οικονομίας και των κοινωνικών συνεταιρισμών ως απάντηση στην ανεργία και την απώλεια θέσεων εργασίας
Συμπληρωματικές εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στο Συνέδριο και κατατέθηκαν γραπτά μετά την ολοκλήρωσή του, για παραπέρα επεξεργασία από την Ομάδα Εργασίας για τη Φτώχεια.
1.Πρώτες –άμεσες ενέργειες
Σημαντικό: Μη βάζουμε στερεότυπα στο προφίλ του άστεγου. Κάθε ένας από εμάς μπορεί να βρεθεί σε αυτή τη θέση.
Πρώτες ενέργειες για να μη φτάσει κανείς στο στάδιο της αστεγίας:
- Ενέργειες για την διατήρηση των ενοικίων και του κόστους ζωής σε λογικά επίπεδα. Αύξηση τουρισμού , αύξηση Airbnb = αύξηση ενοικίου
- Προστασία πρώτης κατοικίας και όχι τιμωρητική αντιμετώπιση (καλύτερο νομοθετικό πλαίσιο, τράπεζες, ΕΝΦΙΑ κλπ)
- Ουσιαστική αντιμετώπιση κοινωνικών θεμάτων που μπορεί να οδηγήσουν στην αστεγία (εθισμός σε παίγνια, εθισμοί σε ουσίες, ενδοοικογενειακή βία, ψυχικές ασθένειες, υπερχρεωμένα νοικοκυριά κλπ)
- Παιδεία – ενημέρωση για την αποφυγή στίγματος, εκπαίδευση στην οικονομική διαχειρίση του νοικοκυριού
- Δημιουργία ηλεκτρονική δομής όπου πράξεις έξωσης, κατάσχεσης πρώτης κατοικίας κλπ θα ενεργοποιούν κοινωνική δομή για διερεύνηση κάλυψης στέγασης
Για τους αστέγους:
- Επίσημη καταγραφή και ταυτοποίηση (δεν έχουμε επίσημα στοιχεία)
- Όχι ad hoc προγράμματα, αλλά προγράμματα και λύσεις σωστά σχεδιασμένα σε σταθερή βάση
- Εκτός από της δομές προσωρινής στέγασης, μόνιμη υποστηρικτική στέγαση (κανονικά σπίτια με ολιστική αντιμετώπιση και στήριξη σε θέματα εύρεσης εργασίας, υγείας και ψυχο-κοινωνικής υποστήριξης.
- Παροχή συνεχούς και αδιάλειπτης πρόσβασης σε καταφύγια έκτακτης ανάγκης, ως προσωρινές λύσεις, πρόβλεψη άμεσων ενεργειών σε επικείμενα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα
- Παροχή ισότιμης πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και οι κοινωνικές υπηρεσίες
- Προώθηση δραστηριοτήτων κοινωνικής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας . Οι κοινωνικές επιχειρήσεις λειτουργούν σαν συμβατικές επιχειρήσεις με τη διαφορά ότι στο κέντρο της αποστολής τους υπάρχει ο κοινωνικός σκοπός. Έχουν κανονική δομή, προγραμματισμό, οργάνωση, διοίκηση, έλεγχο. Κυρίως επανεπενδύουν τα κέρδη τους δημιουργούν θέσεις εργασίας, κοινωνική επανένταξη και ενσωμάτωση. Η αποστολή αυτών των οργανισμών είναι η επίτευξη κέρδους για τη βιωσιμότητα του κοινωνικού σκοπού. α) σκοπό έχουν κυρίως την παροχή υπηρεσιών προς τα μέλη τους ή την κοινωνία, παρά την επιδίωξη κέρδους, β) έχουν ανεξάρτητη διοίκηση, γ) εφαρμόζουν δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων, δ) αποδίδουν προτεραιότητα στα άτομα και την εργασία έναντι του κεφαλαίου κατά τη διανομή του εισοδήματος.
- Στήριξή για την αποφυγή εθισμών. Εθισμοί είναι παρενέργεια της αστεγίας
- Δημιουργία προγράμματος παροχής κινήτρων σε ενοικιαστές (οικονομικών, φορολογικών κ.λπ.) για να παρέχουν στέγαση σε αστέγους με πλήρη ή μερική επιδότηση ενοικίου από το κράτος, ανάλογα το εργασιακό και γενικό status του αστέγου,
- Προγράμματα που θα συμβάλλουν στην εύρεση εργασίας και στην μετεγκατάσταση εκτός αστικών κέντρων. Το θέμα είναι ότι οι δομές και οι υπηρεσίες που προσφέρει το κράτος ουσιαστικά βρίσκονται στα μεγάλα αστικά κέντρα. Πρόβλεψη με κρατικές δομές, αλλά και κοινωνική επιχειρηματικότητα.
- Παιδεία για την σωστή τοποθέτηση στην συνείδηση του κόσμου και αντιμετώπιση, αλλά και ανάπτυξη του αισθήματος του εθελοντισμού
- Δημιουργία προγραμμάτων εθελοντισμού με πρωτοστάτες τη νέα γενιά.
- Προγράμματα κοινωνική εργασίας στην Ελλάδα από παραβάτες (αμερικάνικο μοντέλο), προσφορά στον άστεγο πολίτη
- Ομάδα Φτώχειας και Αστεγίας του Χ/Φ Εργασίας
1- ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η Ομάδα Φ&Α ξεκίνησε το 2021 με άμεσο σκοπό την καταγραφή του προβλήματος της Φτώχειας και της Αστεγίας, την διερεύνηση των λύσεων πάνω στα 2 αυτά ζητήματα και απώτερα δυνητικό την σύνταξη ολοκληρωμένης πολιτικής πρότασης των ΟΠ προς το πολιτικό σύστημα και την ελληνική κοινωνία . όμως αναπτύχθηκε χημεία μεταξύ των μελών και πήγε πολύ μακρύτερα. Φθάσαμε στο σημείο να συζητάμε για εκδηλώσεις όπως αυτή που ήδη πραγματοποιήθηκε στις 21.12 στον πολυχώρο «Μύρτιλο», αυτή η πολύ σημαντική που ακολουθεί με τον ακτιβισμό στο Θησείο «ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ» στις 12.03 και παρακαλούμε εκ μέρους της Ομάδας να είμαστε όλοι οι ΟΠ εκεί, αλλά και στο μεγάλο Φεστιβάλ που έρχεται τον Μάιο.
Χωρίς να κομπάζουμε, η Ομάδα Φ&Α αποτελεί την σημαντικότερη εξωστρεφή συλλογική δουλειά του κόμματος με 15 μέλη ενεργά αυτήν την στιγμή και πολλά άλλα συνεργαζόμενα.
Για το 2022 ο στόχος μας είναι περισσότερο πολιτικός παρά άλλωστε και σχεδιάζουμε την επικαιροποίηση των θέσεων των ΟΠ στο πρόβλημα της Φ&Α καθώς και την σύνδεση του με την ιδεολογία μας. Από εκεί θα μπορούν να παραχθούν οι πολιτικές μας θέσεις. Θα πάμε δηλαδή αντίστροφα, και κατά την γνώμη μου, πιο ορθά.
2- Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ Η ΑΣΤΕΓΙΑ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ.
Καταρχήν η Αστεγία αποτελεί την απόληξη της Φτώχειας οπότε η ανάσχεση του φαινομένου απαιτεί την αναζήτηση των γενεσιουργών αιτιών. Τι δημιουργεί λοιπόν την φτώχεια;
α. Το καπιταλιστικό σύστημα που με τον νεοφιλελευθερισμό δηλαδή την άρση των συνόρων και των περιορισμών στην διακίνηση κεφαλαίων και εργασίας, εντείνει την ήδη υπάρχουσα διακριτή διαφορά μεταξύ πλούσιων και φτωχών, Ηπείρων, Εθνών, Κρατών και κοινωνικών τάξεων. Αυτό φέρει τα εξής 2 κύρια χαρακτηριστικά:
- a. Μεγάλες ανισότητες στα εισοδήματα. Οι πάνω στοιβάδες της «οικονομικής πυραμίδας», το >10% του παγκόσμιου πληθυσμού καταναλώνει πόρους για 2.5(!!!) πλανήτες. Απόδειξη η αύξηση των αεροπορικών πτήσεων, η αγορά πολυτελών οχημάτων, δηλαδή προϊόντων που αφορούν ΜΟΝΟΝ τις υψηλές εισοδηματικά τάξεις.
- b. Μείωση των θέσεων εργασίας αλλά και μεταφορά τους σε χώρες με πολύ φθηνό εργατικό κόστος. Καταλύεται ο εργασιακός και ο κοινωνικός ιστός στις αναπτυγμένες χώρες, ειδικά σε εκείνες που δε φέρουν διακριτό παραγωγικό μοντέλο, όπως η Ελλάδα. Η νέα κοινωνική τάξη όπως γνωρίζουμε είναι οι ΝΕΟΦΤΩΧΟΙ.
β. Οι φτωχές υποβαθμισμένες περιβαλλοντικά Χώρες ή περιοχές σε μια Χώρα, είναι πάντοτε οι περιοχές που ζει η απόλυτη φτώχεια. Η φτωχοποίηση μια περιοχής/ Χώρας συνεπάγεται και την περιβαλλοντική της υποβάθμιση. Άρα το πρόβλημα τς Φτώχειας είναι περιβαλλοντικό πρόβλημα και το αντίστροφο.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Οι Οικολόγοι ανά τον κόσμο και εδώ στην Ελλάδα οι ΟΠ, ΟΦΕΊΛΟΥΜΕ να απαιτήσουμε ΑΜΕΣΑ την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου που εξαθλιώνει μεγάλα τμήματα της κοινωνίας αλλά ΚΑΙ οδηγεί προς την αλόγιστη υπερκατανάλωση. Πρέπει ΔΥΝΗΤΙΚΑ να εισηγηθούμε την αλλαγή του υπάρχοντος οικονομικού μοντέλου ΠΑΡΑΓΩΓΗ- ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ- ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΠΛΟΥΤΟΥ που δημιουργεί κοινωνική ανισότητα και περιβαλλοντική καταστροφή.
Ποια είναι η διαφορά μας από την Αριστερά; Μα διαχρονικά ασχολήθηκε με την ΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ με στόχο μιας νέας τάξης καταναλωτών. της εργατικής τάξης ενώ ποτέ δεν τόλμησε να πειράξει το τρίτο, κρίσιμο σκέλος της εξίσωσης, την «Αποθήκευση Πλούτου». Δεν αρκεί ένας παγκόσμιος καταμερισμός εργασίας όπως αυτή ισχυρίζεται, χρειάζεται παρέμβαση και στο Κεφάλαιο.
Ποια είναι η βασική διαφορά μας από την Δεξιά; Ότι θεωρεί το περιβαλλοντικό πρόβλημα ένα τεχνολογικό πρόβλημα (απλά η ανθρωπότητα έχει υστερήσει χρονικά για να το λύσει), ενώ η Φτώχεια είναι το απαραίτητο «δημιουργικό κακό» του συστήματος…
Το κοινωνικό πείραμα της Κίνας που βρίσκεται σε εξέλιξη με το ψηφιακό νόμισμα που δεν θα αποθηκεύεται μας οδηγεί σε μια επόμενη κοινωνία που οι ΟΠ θέλουμε και πρέπει να προσεγγίσουμε: Αταξική, Οικολογική, Προοδευτική. Σε αρμονία με τη Φύση και τον Άνθρωπο…
3- ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Πιο ζοφερά είναι τα ζητήματα που τίθενται στην ανάσχεση της φτώχειας στο εθνικό επίπεδο. Το ελληνικό κράτος με την τεράστια (τριτοκοσμικού επιπέδου) ΔΙΑΦΘΟΡΑ του και την έλλειψη αξιόλογων δομών κοινωνικής προστασίας οδηγεί την ελληνική κοινωνία, όχι στην φτώχεια, όχι μόνο στην απόλυτη φτώχεια αλλά στο ίδιο το τέλμα.
Η ΔΙΑΦΘΟΡΑ, εξανεμίζει τα χρηματικά αποθέματα και τα κρατικά ταμεία. Έτσι πόροι που θα μπορούσαν να βρεθούν για την ανάσχεση του φαινομένου της ακραίας φτώχειας συνεχώς εκλείπουν. Η ίδια η κυβέρνηση δείχνει να αντιμετωπίζει το πρόβλημα ως ευκαιρία για τους ημέτερους, ίσως και εδώ το ελληνικό επιχειρηματικό «δαιμόνιο» να διαπρέψει σε βάρος φτωχών, πάμπτωχων και αστέγων…
Γιατί όμως δεν επιτεύχθηκε ο «εξευρωπαϊσμός» της Χώρας μας; Μετά από τόση προσπάθεια στην ενσωμάτωση στο ευρωπαϊκό κεκτημένο οι «κουμπάροι» είναι περισσότεροι από ποτέ. Η απάντηση είναι μια: Η έλλειψη δικαιοσύνης και η κάκιστη λειτουργία των «ανεξάρτητων αρχών» που ήδη αποτελούν νέες εστίες διαφθοράς.
Κάποτε το μακρινό 1843, ο ελληνικός λαός βγήκε στην Πλατεία και απαίτησε Σύνταγμα, ΣΗΜΕΡΑ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΝΕΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΦΑΛΕΙΣ ΤΟΥΣ ΟΠ, ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΒΓΟΥΜΕ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΑΙΤΗΣΟΥΜΕ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.
Γιατί όμως δεν εχουμε Κοινωνικό δίχτυ προστασίας; Μα πολύ απλά διότι δεν διαθέτουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να μας μαθαίνει να είμαστε Πολίτες, με κοινωνική ευαισθησία και ενσυναίσθηση. Ακόμα καλύτερα, έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που προάγει τον ατομικισμό και την «αριστεία». Ως εδώ, ΠΡΕΠΕΙ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΟΠ ΝΑ ΑΠΑΙΤΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ.
Τι άλλο δεν έχουμε ως Χώρα; Δεν έχουμε διακριτή αναπτυξιακή πρόταση. Τι λέμε οι ΟΠ; Αποκέντρωση, περιφερειακή ανάπτυξη. Πως θα το πετύχουμε; Μα με ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ. Δηλαδή με παρεμβάσεις στον αγροτικό τομέα καθιστώντας τον, αποδεκτή λύση και διέξοδο για χιλιάδες νεόφτωχους πολίτες των αστικών κέντρων της Χώρας.
- Φτώχεια
H φτώχεια σε παγκόσμιο επίπεδο είναι δομικό στοιχείο του τρέχοντος μοντέλου: χρειάζεται τη φτώχεια, την χωρίς κανένα όριο εκμετάλλευση, την ακραία ανισότητα και την ακραία φτώχεια για να αναπαράγεται.
Το ίδιο συμβαίνει στην Ελλάδα με το 1/3 του συνολικού πληθυσμού να υποφέρει από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό και να στερείται βασικών αγαθών, να έχει πολύ περιορισμένα εισοδήματα κάτω από το όριο φτώχειας και να αντιμετωπίζει έντονη ανεργία ή υποαπασχόληση ή ευκαιριακή, κακοπληρωμένη και ανασφαλή εργασία.
Είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε ότι τα ποσοστά της φτώχειας στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλά, παραμένουν σταθερά και χειροτέρευσαν την τελευταία 13 χρόνια. Η χορήγηση επιδομάτων έχει αποδεχθεί αποτελεσματική στο να μειώνει τα συνολικά αριθμητικά και τα επιφαινόμενα στατιστικά στοιχεία για τη φτώχεια και είναι απολύτως αναποτελεσματική στην πραγματική βελτίωση της θέσης των αποκλεισμένων, ελλείψει υποστηρικτικού πλαισίου, της συρρίκνωσης των κοινωνικών υπηρεσιών ή συνειδητών αντικοινωνικών πολιτικών επιλογών.
Το οικολογικό κίνημα για να επιφέρει αλλαγές χρειάζεται να έχει μαζί του την κοινωνία, που δοκιμάζεται σε όλα τα επίπεδα. Χρειάζεται να αναγνωρίσει και να αποδεχθεί ότι στοιχείο και αποτέλεσμα της οικολογικής κρίσης είναι η φτώχεια, η διεύρυνση της ανισότητας, η κακοποίηση του πολίτη, η έλλειψη υπηρεσιών, η φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση του ίδιου του γενικού πληθυσμού και όχι μόνο των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως νομίζαμε στο παρελθόν.
Δεν συμφωνούμε επομένως ότι οι φτωχοί και οι άστεγοι και όσοι πετιούνται στο περιθώριο, «απέτυχαν» στη ζωή τους από δική τους ευθύνη και επιβιώνουν οριακά επειδή αυτοί το επέλεξαν. Αντίθετα πιστεύουμε ότι ο καθένας και η καθεμία σήμερα μπορούν να βρεθούν άστεγοι, να κατασχεθεί το σπίτι τους, να μην μπορούν να πληρώσουν ενοίκιο ή τα έξοδα θέρμανσης, διατροφής ή περίθαλψης, να μην μπορούν να καλύψουν βασικές ατομικές ή οικογενειακές βιοτικές ανάγκες, να μείνουν άνεργοι χωρίς προϋποθέσεις και δυνατότητα να πάρουν είτε επίδομα ανεργίας είτε έστω το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Μόνο ένα νούμερο αρκεί για να συσχετίσουμε το θέμα και με την ενεργειακή φτώχεια: Το 2021, 83 άνθρωποι κάηκαν στο σπίτι τους λόγω προβληματικής θέρμανσης ενώ το 2020 το θλιβερό νούμερο έδειξε ότι 68 συνάνθρωποι έχασαν τη ζωή τους για τον ίδιο λόγο.
Το θέμα της διαφθοράς στη χώρα μας έρχεται να προστεθεί στις καταστροφικές πολιτικές που εφαρμόζονται σε όλους τους τομείς: Δείτε πχ τις επικείμενες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό με τις αποταμιεύσεις των ασφαλιστικών ταμείων να παίζονται στο χρηματιστήριο σε περίοδο παγκόσμιας ανασφάλειας και σε μία χώρα που κανείς δεν ζήτησε ευθύνες για την κλοπή των αποταμιεύσεων μέσω του χρηματιστηρίου. Ομοίως την προώθηση δημιουργίας ιδιωτικού κερδοσκοπικού φορέα, ο οποίος θα διαχειρίζεται τα κατασχεμένα σπίτια από τους πλειστηριασμούς για μεταπώληση εντός-εκτός χώρας ή την πρόσφατη αποκάλυψη της διαχείρισης σπιτιών για στέγαση προσφύγων από real estate απατεώνων, οι οποίοι χρηματοδοτούνται από το υπουργείο μετανάστευσης. Δείτε την εφαρμογή δαπανηρών και απολύτως αναποτελεσματικών προγραμμάτων μη ανακύκλωσης η την προώθησης μονάδων καύσης σκουπιδιών ή τον όγκο αδειοδοτήσεων των αιολικών πάρκων. Δείτε τις στρατιωτικές προμήθειες χωρίς κανένα σχεδιασμό. Δείτε τη σύνδεση μαφιόζικων κυκλωμάτων με το δημόσιο χρήμα. Δείτε την ακύρωση του ρόλου των ανεξάρτητων αρχών και την απροκάλυπτη σύνδεσή τους με ένα κομματικά ελεγχόμενο κράτος. Δείτε την πλήρη κακοποίηση της δικαιοσύνης και των λειτουργών της προκειμένου να μην δικαστούν οι πρωτεργάτες του σκανδάλου NOVARTIS, οι οποίοι άλλωστε εμφανίζονται να πρωταγωνιστούν στον δημόσιο βίο και ενώ είναι παράγοντες εκτροπής, εμφανίζονται ανερυθρίαστα να ορίζουν τις πολιτικές εξελίξεις.
Επομένως δεν πρόκειται μόνο για την κατασπατάληση δημόσιων πόρων, που δεν οδεύουν στον κοινωνικό τομέα και στερούν την κοινωνία από ζωτικά εργαλεία στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην πρόνοια, αλλά για ακύρωση της δημοκρατίας, μετατόπιση των ορίων του πολιτεύματος και εκτροπή σε ανεξέλεγκτο αυταρχικό καθεστώς.
Ειδικότερα σημαντικά θέματα που επισημαίνουμε:
Οι Οικολόγοι, αν θέλουν να έχουν μαζί τους την κοινωνία, χρειάζεται οπωσδήποτε να εστιάσουν στις κοινωνικές ομάδες που αντιμετωπίζουν ήδη το φάσμα της φτώχειας και να εισηγηθούν μέτρα κοινωνικής προστασίας και για τον γενικό πληθυσμό. Όμως η πραγματικότητα απαιτεί να εστιάσουν και στις φτωχότερες περιοχές της χώρας μας και αυτό όχι μόνον επειδή αυτές είναι πιθανόν οι προσφορότερες για οικο-ανάπτυξη, οικο-τουρισμό, εναλλακτικά παραγωγικά μοντέλα και βιοκαλλιέργειες. Χρειάζεται να το κάνουν για να υποστηρίξουν την ίδια την κοινωνία από την εξαθλίωση, την ανέχεια, τη μετανάστευση, τις πελατειακές σχέσεις και την πολιτική υποταγή έναντι πινακίου φακής. Επομένως η Αν. Μακεδονία και Θράκη, τα νησιά του Β. και ΒΑ Αιγαίου, η Δ. Μακεδονία και ορεινές περιοχές που πάσχουν από εγκατάλειψη ή νησιά που υπόκεινται στη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού οφείλουν να είναι περιοχές προτεραιότητας για τις παρεμβάσεις μας.
Σημαντική οφείλει να είναι η παρέμβαση μας στις δύο περιοχές της χώρας, στη Μεγαλόπολη και σε Κοζάνη-Πτολεμαΐδα, στις οποίες η φτωχοποίηση συνδέεται με την έλλειψη μεταβατικών σταδίων για την απολιγνιτοποίηση. Όσο παράδοξο και αν είναι, η συνέχιση της λειτουργίας μερικών λιγνιτικών μονάδων μπορεί να γίνει αποδεχτή μεταβατικά, για να μπορέσει η τοπική οικονομία να μην καταρρεύσει και να μπορέσει να μετεξελιχθεί σε επιθυμητή κατεύθυνση.
Οφείλουμε να αντισταθούμε στον θεσμικό και στον κοινωνικό ρατσισμό σε βάρος κοινωνικών ομάδων που βρίσκονται πέρα από το όριο της ακραίας φτώχειας όπως μετακινούμενοι πληθυσμοί Ρομά, οι Πομάκοι, μεικτοί μειονοτικοί πληθυσμοί αλλά και οι πρόσφυγες – αιτούντες άσυλο, για τους οποίους η Ελλάδα ακολουθεί απάνθρωπες, σαδιστικές και τιμωρητικές πρακτικές πέρα και ενάντια στο διεθνές πλαίσιο προστασίας τους και στους όρους χρηματοδότησης από την ΕΕ.
Σχετικά με τα προτεινόμενα μέτρα υπάρχουν πολλές επιμέρους προτάσεις προς υιοθεσία. Ενδεικτικά!
Να βελτιωθούν οι όροι διάθεσης του Επιδόματος Ενοικίου και του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος-ΕΕΕ και να διευρυνθεί ο αριθμός των δικαιούχων σε όλους όσους (άτομα ή νοικοκυριά) έχουν εισοδήματα κάτω από το ετήσια οριζόμενο όριο φτώχειας.
Να συνδυαστεί η χορήγηση του ΕΕΕ με την ενίσχυση των Κέντρων Κοινότητας και γενικότερα των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων με προσωπικό ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν όσους έχουν μεικτά κοινωνικά, οικογενειακά, εργασιακά προβλήματα και στερούνται της πρόσβασης σε υπηρεσίες.
Να δημιουργηθεί ένα Παρατηρητήριο για τη Φτώχεια και για τους Αστέγους και με βάση τα ετήσια στοιχεία, να αναπροσαρμόζονται οι επιμέρους κοινωνικές και επιδοματικές πολιτικές ή να λαμβάνονται έκτακτα μέτρα.
Να υιοθετηθούν μοντέλα housing first για τη στέγαση των αστέγων και για επαρκή πρόσβαση σε αξιοπρεπή κατοικία για όλο τον πληθυσμό σε μια χώρα που δεν υπάρχει καμία έλλειψη κατοικιών και καταλυμάτων. Η εισαγωγή του θεσμού της κοινωνικής κατοικίας αποτελεί ταυτόχρονα θεσμό πρόληψης και ένταξης.
Να προχωρήσει η στέγαση Ρομά που ζουν σε απαράδεκτες στεγαστικές συνθήκες με δημιουργία κατάλληλων οικισμών και ευθύνη των Δήμων. Να αξιοποιηθούν και εθνικοί πόροι και όχι μόνο προγράμματα ΕΣΠΑ.
Να δημιουργηθεί κατάλληλο νομικό πλαίσιο για την Κοινωνική Κατοικία και την εμπλοκή Δήμων και Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών στην διάθεση κατοικίας σε αποκλεισμένους από τη στέγη έξω από τους όρους της αγοράς. Χρειάζεται πιθανότατα να ιδρυθεί ένας Οργανισμός Κοινωνικής Κατοικίας για αξιοποίηση κενών κτιρίων, αναξιοποίητων περιουσιών ιδρυμάτων, κληροδοτημάτων, της Εκκλησίας αλλά και ιδιωτών μέσα από παροχή κινήτρων και φοροαπαλλαγών για πολυετή παραχώρηση κατοικιών ή άλλων ακινήτων για κοινωφελείς σκοπούς (όχι μόνο στεγαστικούς).
Η δημιουργία ενός νέου φορέα ο οποίος θα συνθέσει την καταπολέμηση της ανεργίας και της φτώχειας ή και της προσφοράς κοινωνικής κατοικίας είναι επιθυμητή, δεν είμαστε σε θέση όμως να πούμε αν αυτός ο φορέας θα είναι μια μετεξέλιξη του ΟΑΕΔ, η συγχώνευση με άλλους επιδοματικούς φορείς ή ένας νέος δημόσιος Οργανισμός που θα διαχειριστεί κεντρικά το θέμα της φτώχειας. Ενδεικτικά επισημαίνουμε ότι σχεδόν όλες οι χώρες της ΕΕ έχουν υπουργείο και υπουργό για τη στέγαση ενώ στην Ελλάδα έχει υποβαθμιστεί εντελώς και υποτιμηθεί η Διεύθυνση Στεγαστικής Πολιτικής εντός του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Υπάρχουν πολλές προτάσεις που μπορούν να υιοθετηθούν για την καταπολέμηση της φτώχειας σε επιμέρους ομάδες όπως οι Ρομά, η παιδική φτώχεια, τα φτωχά νοικοκυριά, οι αποκλεισμοί των ατόμων με αναπηρία. Το βασικό είναι ότι οι λεγόμενες Εθνικές Στρατηγικές για την Κοινωνική Ένταξη και τη Μείωση της Φτώχειας αποτελούν εντυπωσιακά γενικά κείμενα, που δεν εξειδικεύονται διότι δεν υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση να εφαρμοσθούν ειδικότερα μέτρα. Ενδεικτικό είναι επίσης ότι προστρέχουμε σε ευρωπαϊκούς πόρους και αξιοποιούμε ελάχιστους εθνικούς στον τομέα του αποκλεισμού. Αυτό αποδεικνύει στην πράξη την έλλειψη πολιτικής βούλησης και ότι η συντήρηση της φτώχειας αποτελεί πολιτική επιλογή.
Για τους Οικολόγους, σημαντικός άξονας γύρω από τον οποίο δομούνται πολιτικές εργασιακής και κοινωνικής ενσωμάτωσης, αποτελεί ο τομέας της Κοινωνικής Οικονομίας. Οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί αποτελούν σπουδαίο εργαλείο για την ένταξη στην εργασία, για όσους δεν μπορούν να εργασθούν και να αμειφθούν με όρους αγοράς για οποιονδήποτε λόγο (ανήκουν σε ευάλωτη ομάδα, δεν έχουν υψηλή εξειδίκευση, αντιμετωπίζουν θέματα υγείας, ηλικίας ή κοινωνικό ρατσισμό, ζουν σε φτωχή περιοχή…). Η ευρωπαϊκή εμπειρία είναι εξαιρετικά θετική και τα εφαρμοσμένα μοντέλα καλών πρακτικών είναι διαθέσιμα ήδη και στη χώρα μας. Η ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας οφείλει να αποτελεί σημαία των κοινωνικών πολιτικών μας. Αν λάβουμε υπόψη ότι, οι περισσότεροι από τους χιλιάδες κοινωνικούς συνεταιρισμούς που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, φυτοζωούν ελλείψει χρηματοδότησης, η σταθερή μας θεσμική υποστήριξη θα διευρύνει και την κοινωνική μας βάση.
Με βάση τα παραπάνω οι Οικολόγοι μπορούν να υιοθετήσουν πολλές προτάσεις, που ενδεχομένως γίνονται και από τις Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και Δίκτυα Συνεργασίας. Η ίδια η στενή συνεργασία με τις οργανώσεις που δουλεύουν στο πεδίο και υποστηρίζουν φτωχούς και αστέγους, θα μας προσφέρει πολλές εμπειρίες και αποτελεί από μόνη της μια στρατηγική επιλογή που υιοθετούμε.
Το βασικό όμως ερώτημα είναι αν οι οποιεσδήποτε προτάσεις ή μέτρα κινούνται σε μια λογική διαχείρισης της φτώχειας και της μείωσης των συνεπειών της ή αν κινούνται συνειδητά στη λογική της μετωπικής αντιμετώπισης με τη φτώχεια και των αιτιών που την προκαλούν και την αναπαράγουν. Η δεύτερη επιλογή θα μετατρέψει τους Οικολόγους σε μαχόμενο φορέα στο κοινωνικό πεδίο και θα δημιουργήσει νέες συμμαχίες και ανατροπές πολιτικών συσχετισμών.
4.”Πολιτικά δικαιώματα, πολιτικές ελευθερίες, πολιτικές ευθύνες”
Αναρωτήθηκαν επί μακρόν οι συντρόφισσές του ΕΚΠ, στις ομιλίες τους, για την άνοδο του νεοφασισμού στην Ευρώπη και πως θα αντιμετωπιστεί.
τον πυρήνα της δικής μας αγωνίας είναι η συνεχής συμπίεση των ελευθεριών σε καθημερνό επίπεδο και η οργανωμένη στέρηση δικαιωμάτων 9για φαγητό, δουλειά στέγη) των συμπολιτών μας από τους τύπους που δεν φοράνε σιδερογροθιές αλλά κολλαρισμένα πουκάμισα, δεν κρατάνε ρόπαλα αλλά τσάντα γραφείου.
Αυτοί τελικά, μας ρίχνουν στην αρένα μιας κοινωνίας που μαχαιρώνει στα γήπεδα, βιάζει τα παιδιά του μόλις κλείσει η πόρτα της οικογενειακής εστίας, δείχνει ανοχή ότι οι τύποι με τις τσάντες γραφείου εξαπολύουν ή αφήνουν ελεύθερα τα σκυλιά τους να γαζώσουν ένα τσιγγανάκι με 39 σφαίρες.
Ο έρπων φασισμός μέσα στην κοινωνία, η έλλειψη ελευθερία και δημοκρατίας για τα απλά μέλη στο κόμμα μας πρέπει να μας απασχολούν πιότερο από την Πράσινη συμμαχία.
Γιατί;
Γιατί…μήπως η δική μας ανάλυση της πραγματικότητας και η συγκεκριμένη μας πρακτική είναι φτωχή και λειψή;
Γιατί…μήπως η υποτίμηση των πολιτικών ελευθεριών και μέσα στην κοινωνία αλλά και μέσα στο κόμμα μας, είναι τέτοιας έκτασης που τελικά δεν συνθέτουν το σπέρμα του καινούργιου που θα συγκινήσει την νεολαία και την κοινωνία αλλά είναι ένα φτιασιδωμένο και οριακά εκσυγχρονισμένο εξάμβλωμα του παλιού;
Σήμερα…, περισσότερο από ποτέ, νιώθουμε ότι η τέχνη, η επιστήμη και ο έρωτας είναι τα τελευταία καταφύγια για να εκφράσουμε την ανάγκη για κοινωνική ελευθερία.
Η αντίδραση στην εργαλειοποίηση της τέχνης, της επιστήμης, του έρωτα είναι κοινωνικό ζητούμενο για μια βαθύτερη και ουσιαστικότερη προσέγγιση της ελευθερίας και της κοινωνικής ευτυχίας.
Αν ζεις χωρίς κοινωνικό ρομάντζο είναι σαν να ζεις χωρίς χρώματα….
Μια ολοκληρωμένη και συνεκτική θεώρηση για την φυσική εξέλιξη και την θέση της ανθρωπότητας σε αυτήν την εξελικτική διαδικασία πρέπει να περιλαμβάνει μια κριτική για την ανάδυση της ιεραρχίας, μια αξιολόγηση της τεχνολογίας από ιστορική, ηθική και φιλοσοφική σκοπιά, μια διευρυμένη κριτική της δικαιοσύνης, μια διευρυμένη κριτική του ορθολογισμού, του επιστημονισμού, της εργαλειοκρατείας, μια ιστορική εξέταση της επιστημολογίας της κυριαρχίας.
Με επάρκεια ή όχι, ένα τέτοιο σώμα ιδεών μπορεί να ψηλαφίσει την ανάπτυξη ενός οράματος για μια καλαίσθητη αποκεντρωμένη μελλοντική κοινωνία βασισμένη σε μια αντικειμενική ηθική της συμπληρωματικότητας.
Η αρχή της ολότητας και της ισορροπίας είναι προϊόν της ποικιλότητας και μια κοινωνία ισορροπημένη και αρμονική είναι ποικιλοποιημένη και αντιεραρχική.
Το οργανικό, το οργανιστικό και το οικολογικό είναι λεκτικά σχήματα που προσπαθούν να περιγράψουν ή να προάγουν την ενότητα και την σταθερότητα του φυσικού κόσμου και η βάση τους βρίσκεται στην αρχή της διατήρησης της διαφοροποίησης.
Ένα διαστελλόμενο όλο δημιουργείται από την ποικιλοποίηση και τον εμπλουτισμό των μερών του.
Ο στοχασμός πάνω σε αυτά τα ζητήματα, μακριά από συνθήκες εργαλειοποίησης της επιστήμης, μπορεί να βοηθήσει ώστε να ερμηνεύσουμε τις αδιαμεσολάβητες μορφές των κοινωνικών σχέσεων που δημιουργούνται σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και ίσως να βοηθήσει στην εμβάθυνση του ορισμού της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Ζούμε σε ένα από τα καπιταλιστικά κέντρα, την Ευρώπη, η οποία επιδιώκει συνεχώς να κερδίζει μεγαλύτερα κομμάτια παγκόσμιας δύναμης.
Η κυρίαρχη ελίτ της χώρα μας, οι φασίστες του τόπου μας (χωρίς μπότες αλλά με τσάντα γραφείου) θέλουν μεγαλύτερα κέρδη για αυτούς υπό τον ευρωπαϊκό μανδύα.
Αυτή λοιπόν η Ευρώπη, μαζί μ τις ΗΠΑ, διεξάγει έναν ανελέητο αγώνα για την διαρπαγή ανθρώπινων και φυσικών πόρων. Εκατομμύρια άνθρωποι ήδη πεθαίνουν σε αυτούς τους πολέμους που διεξάγονται κυρίως με οικονομικά όπλα και ένα μεγάλο μέρος των νεκρών του COVID είναι θύματα ακριβώς αυτού του πολέμου.
Ο δρόμος από την απογοήτευση, από τον βουβό πόνο από την βία της φτώχειας μέχρι την οργή και την ανεξέλεγκτη εκτόνωση με ισχυρά αντικοινωνικά και φασιστικά στοιχεία μπορεί να είναι πιο σύντομος από όσο νομίζουμε.
Στους επερχόμενους κοινωνικούς αγώνες είναι αναγκαία η παρουσία πολλών ανθρώπων με τις δικές τους εμπειρίες και απόψεις για την τόσο απαραίτητη κοινωνική αντιπολίτευση απέναντι σε κάθε είδους και μορφής νεοφασισμό.
Οι αντιπαραθέσεις που αρμόζουν σε αυτό τον τόπου που ονομάζουμε “η Ελλάδα που ονειρευόμαστε’ χρειάζονται συζήτηση, οργάνωση, δράση και θεωρία.
Αυτά δεν μπορούν να παραχθούν μέσα σε ένα κόμμα που δεν κάνει τα μέλη του να νιώθουν ελεύθερα.
Δεν μπορούν να παραχθούν μέσα σε ένα κόμμα που υπερτονίζει τα καθαρά περιβαλλοντικά ζητήματα σε βάρος των ριζοσπαστικών οικολογικών απόψεων, βάζοντας πλάτη έτσι στον οικολογικών εκσυγχρονισμό του φασισμού και της λαϊκής δεξιάς.
Οφείλουμε να γίνουμε η σημαδούρα των πολιτικών κομμάτων και να δείξουμε ότι και η πολιτική είναι χώρος ελευθερίας.
Αυτό θα γίνει αν δεν σπαταλάμε τις κομματικές μας ελευθερίες σε νταραβέρια μαθητευόμενων μάγων της όψιμης πολιτικοποίησης.
Δεν έχουμε ανάγκη από εσωκομματικούς Φύρερ και φωτεινούς παντογνώστες που δεν σηκώνουν κρίσεις, έχουν εύκολες τις αντικαταστατικές ενέργειες και λαθροχειρίες της αμεσοδημοκρατίας.
Δεν μπορούμε να τους αντέξουμε, γιατί αναπαράγουν το κυρίαρχο μοντέλο συμπεριφορών, με τον πιο χυδαίο τρόπο, στο πιο ανοίκειο (κανονικά) πολιτικό περιβάλλον.
Μας νοιάζει η Πράσινη συμμαχία αλλά πιότερο μας νοιάζει να μην γίνει η εφαρμογή της ρήσης ‘τα λάθη κλέβουν τον καιρό”.
Μας νοιάζει η κοινοβουλευτική μας εκπροσώπηση αλλά χρειαζόμαστε πιότερο μια νέα εξωκοινοβουλευτική αντιπολίτευση στους δρόμους, στα σχολεία, στην δουλειά, στον αγρό, το χωριό, στο νησί.
Μας νοιάζει η ενότητα του κοινωνικού στρατοπέδου που προχωράει με βάση την δράση και την αντιλαμβάνεται σαν ένα ευρύτατο δίκτυο δράσεων από:
– διαμαρτυρίες για την φτώχια και τους άστεγους
– αντιδράσεις στα ανήκουστα πράγματα που θέλουν ταΐσουν τα παιδιά μας, αντί για γνώση στα σχολεία αυτού του τόπου
– σπάσιμο του στιγματισμού των ΑΜΕΑ και των μεταναστών και της περιθωριοποίησης και του φυλακισμού τους
– αντιστάσεις στην καταστροφή του περιβάλλοντος προκειμένου να στηθεί η νέα μπίζνα που λέγεται ΑΠΕ
– ανάδειξη του καθημερινού ρατσισμού και φασισμού
– βοήθεια και ενθάρρυνση δράσεων κοινωνικής αλληλεγγύης που ταυτόχρονα τονίζουν το αίσθημα της συλλογικής κοινωνικής ευθύνης ενάντια στην υπερπροβολή της ατομικής ευθύνης
– συμμετοχή στην δουλειά, την απαιτητική δουλειά μ όλα εκείνα που φθείρουν ή ακυρώνουν εκ των έσω την δημοκρατική ζωή
Θέλουμε να γίνουμε το ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΥΜΑ που θα συγκλονίσει την πολιτική πραγματικότητα του Ευρωπαϊκού Νότου
Θέλουμε να ζήσουμε συγκλονιστικές εμπειρίες με τους συντρόφους μας στο κόμμα συμμετέχοντας σε δράσεις με τους ανθρώπους που είναι ρημαγμένοι ή νιώθουν ότι σύντομα θα ρημαχτούν από την ΦΤΩΧΙΑ.
