Μια πράσινη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση για την παιδεία, την εκπαίδευση, την έρευνα και την νεολαία

Aντί προλόγου

Οι προσπάθειες μεταρρυθμίσεων στην παιδεία ακολουθούν τις κατά κανόνα αποσπασματικές παρεμβάσεις των έως τώρα κυβερνήσεων και στηρίζονται σε ένα αναχρονιστικό μοντέλο. Ένα μοντέλο χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, που κρατάει το εκπαιδευτικό σύστημα υποστελεχωμένο σε όλες τις βαθμίδες, αρνείται να επενδύσει σε υποδομές, έρευνα και καινοτομία, τροφοδοτεί την παραπαιδεία, αγνοεί τον επαγγελματικό προσανατολισμό, δεν αμβλύνει τις κοινωνικές ανισότητες, δεν προωθεί την αλληλεγγύη, αδιαφορεί και την ψυχοκινητική εξέλιξη και για τις ανάγκες του κάθε ένα μαθητή του, δεν προωθεί την αειφορία, δεν αξιολογείται.

Μέσα σε όλα αυτά χάνεται ο σκοπός της παιδείας, που συμπεριλαμβάνει

• την ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των νέων, την συναισθηματική ολοκλήρωση τους,
• την ενημέρωση και εκπαίδευση των νέων για τα δικαιώματα τους ως μελλοντικοί πολίτες, αλλά και για τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην Πολιτεία, στους Θεσμούς, έτσι ώστε να τεθούν οι βάσεις για μια ανοιχτή και κοινωνικά σύγχρονη κοινωνία,
• την μετάδοση γνώσεων και δεξιοτήτων αλλά και την ώθηση σε γόνιμο στοχασμό κοινωνικών προκλήσεων και αξιών, και
• την παροχή δυνατοτήτων σε νέους και νέες για να συμβάλλουν ουσιαστικά στην οικονομία ως παραγωγικό δυναμικό της χώρας.

Ένα καινούργιο όραμα

Ένα νέο όραμα για την εκπαίδευση, θα πρέπει

• να στοχεύει στην ανάπτυξη της δημιουργικής και κριτικής σκέψη και αντίληψη συλλογικής προσπάθειας και συνεργασίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης, ώστε οι μαθητές να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και με την υπεύθυνη συμμετοχή τους να συντελούν αποφασιστικά στην πολύπλευρη πρόοδο του κοινωνικού συνόλου.
• να είναι προσαρμοσμένο στον ταχύτατα μεταβαλλόμενο κόσμο και την εξελισσόμενη ψηφιακή εποχή, θα πρέπει να βασίζεται στις παγκόσμιες τελευταίες εξελίξεις στην εκπαίδευση και τις σχετικές επιστήμες, με σκοπό να συμβάλλουν στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) και στις ευκαιρίες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες.

Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ οραματιζόμαστε και διεκδικούμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που:

• Παρέχει στους νέους ανθρώπους δυνατότητες και δεξιότητες για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, της αμφισβήτησης, και της δημιουργίας νέας γνώσης καθώς και δεξιότητες για να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις του μέλλοντος – ένα εκπαιδευτικό σύστημα σύγχρονο που δεν στηρίζεται στον ανταγωνισμό και τις διακρίσεις, αλλά προωθεί την αλληλεγγύη και συνεργασία, τη συγκροτημένη σκέψη και την καινοτομία.
• Αναδεικνύει τις δυνατότητες και τις κλίσεις κάθε ατόμου μέσα από διαδικασίες διαγνωστικές και επαγγελματικού προσανατολισμού – ένα εκπαιδευτικό σύστημα που είναι ολιστικό αλλά και εξατομικευμένο.
• Εξυπηρετεί τις ανάγκες της χώρας και του πλανήτη, με αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και διασύνδεση με την οικονομία – ένα εκπαιδευτικό σύστημα με γνώμονα την βιώσιμη, ατομική και κοινωνική ευημερία και την ανθεκτικότητα σε κάθε είδους κρίσεις.
• Χρηματοδοτείται με επαρκείς δημόσιους πόρους για το προσωπικό και τις υποδομές του και διασφαλίζει την ισότητα και τη στήριξη των αδυνάτων σε όλα τα επίπεδά του – ένα εκπαιδευτικό σύστημα που είναι δωρεάν και δίκαιο.
• Βασίζεται στα καλύτερα εκπαιδευτικά πρότυπα της Ευρώπης και του κόσμου – ένα σύστημα που προσφέρει υψηλής ποιότητας εκπαίδευση.

Προς ένα εθνικό σχέδιο για την εκπαίδευση

Το εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ένα ενιαίο σύστημα. Από το Νηπιαγωγείο μέχρι και τα Α.Ε.Ι/Α.Τ.Ε.Ι και τα μεταπτυχιακά και τα ερευνητικά προγράμματα. Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουμε δημιουργία ενός εθνικού σχεδίου με ορίζοντα 20ετίας, το οποίο θα επιδιώκει διακομματική συμφωνία στα βασικά του σημεία και θα δεσμεύει τις επόμενες 5 κυβερνήσεις να τηρήσουν τα συμφωνηθέντα, αποσκοπώντας σε μακροπρόθεσμες, δομικές αλλαγές.

Το σχέδιο θα περιλαμβάνει σημαντική αύξηση του μεριδίου του κρατικού προϋπολογισμού για την Παιδεία, θέτοντας ως προτεραιότητα τη ριζική της αναδιαμόρφωση σε βάθος χρόνου. Ενδεικτικά, το μερίδιο του προϋπολογισμού θα πρέπει να φτάνει τουλάχιστον το 8%, με ανώτατο όριο το 12%, σε διαφορετικά στάδια κατά τη διάρκεια της 20ετίας. Θα υπάρχει και η δυνατότητα για την κάλυψη μέρους αυτού και από χορηγίες μη-κρατικών θεσμών και φορέων.

Η μακροπρόθεσμη εφαρμογή του σχεδίου θα δώσει τη δυνατότητα στις μεταρρυθμίσεις να συμβούν σταδιακά και θα αφήσει χρόνο στην οργανωμένη και συνεχή διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς. Οι εμπλεκόμενοι φορείς θα συμπεριλαμβάνουν το Υπουργείο Παιδείας, αρμόδια πανεπιστήμια, τα συνδικάτα, σωματεία και τους συλλόγους εκπαιδευτικών, συλλόγους/συνελεύσεις μαθητών και γονέων, υπεύθυνες/ους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και εκπροσώπους από την αγορά εργασίας.

Σκοπός αυτής της εκτενούς διαβούλευσης θα είναι να δημιουργηθούν οι βάσεις για ένα ουσιαστικά δημοκρατικό νομοσχέδιο που θα προσπαθήσει να συνδυάσει τις προτάσεις και να γεφυρώσει ιδεολογικές διαφορές. Η επιτυχία διαφόρων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων σε άλλες χώρες δείχνει να οφείλεται σε αυτήν ακριβώς την συνδυαστική προσέγγιση και τη σταδιακή και συνεχή πρόοδο. Επίσης σημαντική είναι η ουσιαστική συμβολή των επαγγελματικών σωματείων και φυσικά των νέων, ούτως ώστε να επιτευχθεί η αποδοχή του σχεδίου από τους/τις άμεσα εμπλεκόμενους/ες. Οι διαβουλεύσεις θα έχουν ως στόχο την αναδιαμόρφωση και του εκπαιδευτικού υλικού, του σχολικού εξοπλισμού και των μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης.

Το σχέδιο επίσης θα περιλαμβάνει την εκπαίδευση, κατάρτιση, και δια βίου μάθηση των εκπαιδευτικών με στόχο την αυτοαξιολόγηση, την αύξηση της συνεργατικότητας και την καλύτερη ποιότητα των εκπαιδευτικών μονάδων συνολικά. Η συνεχής επαγγελματική κατάρτιση θα είναι και δικαίωμα αλλά και καθήκον των εκπαιδευτικών κάθε βαθμίδας, με την κουλτούρα της αυτοαξιολόγησης να ξεκινάει ήδη από τις πανεπιστημιακές σχολές (αλλά και από το σχολείο το ίδιο). Η θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων, που δεν θα σχετίζονται μόνο με την «αποδοτικότητα» των μαθημάτων αλλά και με την συνολική ποιότητα της μάθησης και η αποδοχή και κατανόησή τους από εκπαιδευτικούς και γονείς θα συμβάλλει ουσιαστικά στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα.

Στα παρακάτω κεφάλαια προτείνουμε συγκεκριμένες παρεμβάσεις και υποστηρικτικές δομές σε κάθε επίπεδο εκπαίδευσης.

Προτάσεις για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Σκοπός της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι πρωτίστως η διάπλαση ελεύθερων πολιτών, κοινωνικά, πολιτισμικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνων, που να εμπνέονται από δημοκρατικές αρχές και ανθρωπιστικά ιδεώδη.

Για την προσχολική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η δημιουργία νέας εκπαιδευτικής ύλης (curricula), θα πρέπει να βασίζεται στους παρακάτω πυλώνες:

• Την Παιδεία με Φαντασία (Imaginative Education), την παιδαγωγική φιλοσοφία Waldorf-Steiner και τις αρχές των κινημάτων Bauhaus και Arts and Crafts.
• Την Εκπαίδευση ως πρακτική ελευθερίας και την κινητοποίηση των εκπαιδευόμενων να συνδιαμορφώνουν το περιεχόμενό της.
• Την επικοινωνιακή και συνεργατική μάθηση, με άξονα θεωρίες για την καταλυτική επίδραση της γλώσσας, του διαλόγου και της ομαδικής εξερεύνησης στην απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων.
• Τον κεντρικό ρόλο της ηθικής αγωγής και της συναισθηματικής ανάπτυξης της προσωπικότητας.
• Τη σύνθεση επιστημονικού υλικού, εμπειρίας και τεχνογνωσίας με ένα πολυδιάστατο θεωρητικό πλαίσιο και πεδίο δράσης.

Συγκεκριμένα προτείνουμε:

Προτάσεις για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει ως αποστολή την θεωρητική εκπαίδευση και κατάρτιση του μελλοντικού επιστημονικού δυναμικού της χώρας, την εφαρμοσμένη επιστήμη, προσανατολισμένη στην αφομοίωση και μεταφορά των δεδομένων της στην παραγωγή, με στόχο την συμβολή της στην υγιή αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας, την προώθηση της επιστημονικής έρευνας, και την εκλαΐκευση της γνώσης και την διάδοσή της, βάση της αρχής ‘η επιστήμη για τον άνθρωπο και όχι η επιστήμη για την επιστήμη’.

Συγκεκριμένα προτείνουμε

Υποστηρικτικές πολιτικές για μια ολιστική προσέγγιση στην παιδεία

Συγκεκριμένα πλάνα θα πρέπει να καλύπτουν πολιτικές όπως

• Πολιτισμός και Αθλητισμός
• Έρευνα και Καινοτομία
• Δικαιώματα και Ειδική Αγωγή
• Προστασία του Πολίτη και Πολιτική Προστασία
• Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή
• Ψηφιακή Διακυβέρνηση

Δικαιώματα εκπαιδευτικών

Η αναβάθμιση της παιδείας δεν μπορεί να γίνει με υποβαθμισμένους, εργασιακά και κοινωνικά, εκπαιδευτικούς. Οι εκπαιδευτικοί, όπως και όλοι οι εργαζόμενοι άλλωστε, πρέπει να μπορούν να ζουν με αξιοπρέπεια για να μπορούν να αφοσιωθούν στα εκπαιδευτικά και παιδαγωγικά τους καθήκοντα (ο μισθός τους να είναι  τουλάχιστον στον μέσο όρο της Ε.Ε.). Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ζητάμε άμεση αύξηση μισθού και διαφορετικές μισθολογικές βαθμίδες για δασκάλους και καθηγητές, περισσότερες προσλήψεις με νέους εκπαιδευτικούς, διαβούλευση με τα συνδικάτα και νέους όρους εργασίας.

Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, επιστημονική αλλά και παιδαγωγική /ψυχολογική, αποτελεί προϋπόθεση για να μπορούν να αντιμετωπίσουν ζητήματα όπως η νεανική παραβατικότητα, η μαθητική διαρροή και άλλα σοβαρά προβλήματα της σχολικής ζωής. Φυσικά οι εκπαιδευτικοί, όσο και να επιμορφωθούν, δεν μπορούν να καλύψουν την ανάγκη για ειδικό επιστημονικό προσωπικό που θα τους στηρίζει στο έργο τους.

Αξιολόγηση

Η  εκπαιδευτική κοινότητα δεν έχει πεισθεί διαχρονικά για τις προθέσεις των κυβερνήσεων κάθε φορά που  θέλουν να εφαρμόσουν ένα σύστημα αξιολόγησης στην εκπαίδευση. Συγκεκριμένα, υπάρχει φόβος εκ μέρους των εκπαιδευτικών, μήπως επιχειρηθεί  η μεταφορά της μη επίτευξης των στόχων  των εκπαιδευτικών μονάδων αποκλειστικά στις πλάτες των εκπαιδευτικών, χωρίς να τους έχουν παρασχεθεί η κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή και η δέουσα κατάρτιση.

Η αξιολόγηση όμως, πρέπει να είναι ένα κομμάτι λειτουργικό και γραμμικό σε κάθε επίπεδο εκπαίδευσης με στόχο τη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και όχι την κατηγοριοποίηση και τιμωρία και των λειτουργών της.

Η αξιολόγηση πρέπει να έχει αντισταθμιστικό χαρακτήρα, να αποσκοπεί στην υποστήριξη των εκπαιδευτικών μονάδων που υστερούν. Για το σκοπό αυτό θα ληφθεί μέριμνα για την υποστήριξη των μαθητών που έχουν μαθησιακές ασχολίες, ή των μαθητών που οι οικογένειές τους ανήκουν σε περιοχές ή κοινωνικές ομάδες που χαρακτηρίζονται από υψηλά ποσοστά εγκατάλειψης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης (περιοχές αγροτικές, κοινότητες Ρομά, κοινότητες μεταναστών κ.ά).

για την υποστήριξη των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε σχολεία κοινωνικά και οικονομικά ευαίσθητων περιοχών.

Η αξιολόγηση θα πρέπει να προάγει συνολικά την εκπαιδευτική μονάδα και την εκμάθηση της διαδικασίας ‘αυτο-αξιολόγησης’ και συνεργατικής μάθησης και κυρίως να γίνεται σε συνεργασία με τα συνδικάτα, τους συλλόγους γονέων και τους μαθητές. Σημασία έχει η αξιολόγηση της ποιότητας του μαθήματος και όχι μόνο προσωπικά του κάθε εκπαιδευτικού. Πρότυπα σε αυτήν την κατεύθυνση αποτελούν η Ιαπωνική Μελέτη Μαθήματος και η Σκανδιναβική Θεώρηση.

Η επόμενη μέρα

Για την επίτευξη κάθε μεγαλόπνοου σχεδίου, ο διάλογος με την κοινωνία των πολιτών και την ευρύτερη κοινωνία, είναι μείζονος σημασίας. Απαιτείται η έναρξη ενός ευρύτερου κοινωνικού διαλόγου, στα πλαίσια του δημόσιου Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και άλλων δημόσιων και περιφερειακών δομών, για να τεθούν οι αρχές και οι στόχοι ενός μεταρρυθμιστικού εκπαιδευτικού προγράμματος όλων των βαθμίδων.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι θα προ(σ)καλέσουμε με αυτό τον τρόπο την κοινωνία να συζητήσει για την εκπαίδευση των παιδιών μας και για το τι κόσμο θέλουμε να δημιουργήσουμε μέσω της παιδείας αύριο. Έτσι ώστε η εκπαιδευτική πολιτική στη χώρα μας να αποκτήσει «πλάτος και βάθος» κοινωνικό και περιβαλλοντικό, ώστε να έχει και σταθερότητα και καινοτομία διαχρονικά.

Υπόμνημα από παλαιότερες θέσεις για παραπέρα επεξεργασία -Για την τεχνολογική – επαγγελματική εκπαίδευση (ΤΕΕ)

Θεωρούμε επιτακτική την αναβάθμιση της ΤΕΕ που θα συμβάλει στην ανόρθωση της οικονομίας, στον εκσυγχρονισμό της παραγωγής και στην καταπολέμηση της ανεργίας. Μόνον έτσι, η ΤΕΕ θα σταματήσει να είναι ο ‘φτωχός συγγενής’ του εκπαιδευτικού συστήματος, ο χώρος που προσελκύει μαθητές χαμηλών κοινωνικοοικονομικών στρωμάτων με τεράστια κενά στο γνωστικό επίπεδο, αλλά και τεχνικό προσωπικό με ελλιπή τεχνογνωσία.

Στην Τεχνολογική Εκπαίδευση (Τεχνικά και Επαγγελματικά Λύκεια & στις Σχολές Μαθητείας) προτείνουμε:

• στις τεχνολογικές ειδικότητες: την εισαγωγή ‘πράσινων’ ειδικοτήτων και ιδιαίτερα όσο αφορά
  α) τον πρωτογενή τομέα (αναδιάρθρωση, βιολογικά και ποιοτικά προϊόντα, τοπικότητα, διατροφική επάρκεια, συμπληρωματική οικονομία),
  β) την εκπαίδευση πάνω στο νέο ενεργειακό μοντέλο (απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, στήριξη των ΑΠΕ, εξοικονόμηση, πράσινες τεχνολογίες)
  γ) την μεταποίηση (καθετοποίηση, εξωστρέφεια, καινοτομία),
  δ) την κατασκευαστική δραστηριότητα (ενεργειακή αποδοτικότητα, βιοκλιματική αρχιτεκτονική, αποκατάσταση αρχιτεκτονικής κληρονομιάς),
  ε) τον (οικο)τουρισμό και τον πολιτισμό (ποιοτικές και εναλλακτικές μορφές ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, άμεση συνέργεια και ανάδειξη φυσικού, ανθρωπογενούς και πολιτιστικού περιβάλλοντος) και
• στις οικονομικές ειδικότητες: την διδασκαλία και εφαρμογή μορφών Κοινωνικής Συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας και Αλληλέγγυας Οικονομίας.

Με την απαξίωση του καταστροφικού μοντέλου ανάπτυξης που οδήγησε στην

• αποδιάρθρωση της παραγωγικής δομής της χώρας και την
• υποβάθμιση του περιβάλλοντος, αλλά και στην
• εγκατάλειψη της υπαίθρου, στην επιδίωξη μιας επίπλαστης ευημερίας, βασισμένης, σε μεγάλο βαθμό, στις εισαγωγές αγαθών και τον δανεισμό,

θεωρούμε, ότι αναδεικνύεται επιτακτικά η αναγκαιότητα ύπαρξης εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού που θα στηρίξει το νέο παραγωγικό-καταναλωτικό μοντέλο, έτσι ώστε το εκπαιδευτικό σύστημα να υποστηρίξει:

• την παραγωγική ανασυγκρότηση και την οικονομική επανεκκίνηση της χώρας,
• την βιώσιμη ανάπτυξη,
• τη διασύνδεση της παραγωγής με τον πολιτισμό και το περιβάλλον,
• την διατροφική αυτάρκεια και τοπικοποίηση της οικονομίας,
• την ενδυνάμωση του Κοινωνικού Τομέα της Οικονομίας, μέσω ενός θεσμικού πλαισίου ενεργοποίησης της κοινωνίας των πολιτών, των δημόσιων και αυτοδιοικητικών φορέων, προκειμένου να κάνουμε τις πόλεις και τα χωριά ξανά κέντρα πνευματικής, πολιτισμικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας, στηριγμένης τόσο στην τοπική παράδοση, όσο και στις ευκαιρίες που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία,

με στόχο την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων:

• της ανεργίας,
• του ισοζυγίου  εξωτερικών συναλλαγών και
• της κλιματικής αλλαγής.

Προτείνουμε τα Επαγγελματικά Λύκειο (ΕΠΑΛ):

1. να παρέχουν πιστοποιημένα επαγγελματικά δικαιώματα επιπέδου 4
2. να δίνουν ισότιμο απολυτήριο με αυτό των ΓΕΛ
3. να έχουν διάρκεια 2 χρόνια με επαγγελματικά δικαιώματα επιπέδου 4, απόκτηση απολυτηρίου και πρόσβαση στα ΤΕΙ μετά από εξετάσεις, ή 2 χρόνια + 1 μαθητεία με επαγγελματικά δικαιώματα επιπέδου 5, πιστοποίηση, απόκτηση πτυχίου και πρόσβαση στα ΤΕΙ χωρίς εξετάσεις
4. να προσφέρουν νέες ειδικότητες (βλ. παραπάνω, ‘πράσινα’ επαγγέλματα).

Με βάση την πείρα που έχει αποκτηθεί, μια σοβαρή προσπάθεια για τη βελτίωση της κατάστασης στη ΤΕΕ επιβάλλεται να κινηθεί σε δυο αλληλοϋποστηριζόμενες κατευθύνσεις:

1. Ενσωμάτωση σε ενιαίο φορέα όλων των μελετητικών διαδικασιών (έρευνες εκπαιδευτικών αναγκών, σύνταξη επαγγελματικών περιγραμμάτων, καθορισμός ειδικοτήτων, εκπόνηση προγραμμάτων σπουδών, προδιαγραφές εργαστηρίων, συντονισμός της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, κλπ.), καθώς και των διαδικασιών πιστοποίησης οι οποίες αφορούν τη μη τριτοβάθμια Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Ο φορέας αυτός θα έχει όλες τις σχετικές αρμοδιότητες (μελετών και πιστοποίησης – αδειοδότησης) που είναι σήμερα διάσπαρτες σε διάφορα Υπουργεία και φορείς (ΥΠΠΕΘ, ΙΕΠ, ΟΑΕΔ, ΕΟΠΠΕΠ, Υπουργεία Ανάπτυξης, Μεταφορών, Υγείας, Υποδομών, Γεωργίας, Τουρισμού, κ.ά.). Θα αποφευχθούν έτσι επικαλύψεις αρμοδιοτήτων, όπως π.χ. σύνταξη άλλων προγραμμάτων σπουδών από το ΙΕΠ και άλλων από τον ΕΟΠΠΕΠ και τον ΟΑΕΔ που αφορούν όμως παρόμοιες Ειδικότητες, ή το φαινόμενο οι απόφοιτοι των ΙΕΚ να δίνουν εξετάσεις πιστοποίησης, ενώ των ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ όχι. Εννοείται πως ο φορέας αυτός θα λειτουργεί με τη θεσμοθετημένη συμμετοχή και συνεργασία των κοινωνικών εταίρων.
2. Δημιουργία ενιαίας διοικητικής δομής σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο για όλες τις δράσεις επαγγελματικής εκπαίδευσης – κατάρτισης (σε δευτεροβάθμιο και μεταδευτεροβάθμιο επίπεδο). Η δομή αυτή να περιλαμβάνει όλες τις σχετικές σχολές και ιδρύματα: ΕΠΑΛ, ΙΕΚ, Σχολές ΟΑΕΔ, Σχολές άλλων Υπουργείων και φορέων, κλπ., οι οποίες παρέχουν αρχική εκπαίδευση και κατάρτιση. Με αυτό τον τρόπο θα ορθολογιστεί η λήψη αποφάσεων για τη χωροθέτηση των σχολικών μονάδων και των Ειδικοτήτων, θα αποφεύγονται επικαλύψεις, θα γίνει καλύτερη αξιοποίηση των κτηρίων και του εξοπλισμού, κλπ. Στο σχήμα αυτό θα έχουν λόγο προφανώς οι κοινωνικοί εταίροι και η τοπική αυτοδιοίκηση.
3. Στο γενικό αυτό πλαίσιο θα πρέπει να ενταχθούν όλες οι επί μέρους ενέργειες για τη λύση των προβλημάτων  και την ενδυνάμωση της ΤΕΕ. Π.χ. ένα σοβαρό πρόβλημα είναι πως  μια σειρά από Ειδικότητες είτε δεν υπάρχουν ή λειτουργούν σε ελάχιστα σχολεία στην ΔΤΕΕ του ΥΠΠΕΘ.  Πρόκειται για πολλές Ειδικότητες του κατασκευαστικού τομέα της οικονομίας (π.χ. τεχνίτες και εργοδηγοί σκυροδέματος, ξυλουργοί, κτίστες, τεχνίτες μεταλλικών κατασκευών), του Τουρισμού (π.χ. μάγειροι, ζαχαροπλάστες, στελέχη ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και τουριστικών γραφείων), του πρωτογενούς τομέα, της μεταποίησης (π.χ. τεχνικοί παραγωγής & συντήρησης στη βιομηχανία, επιπλοποιοί, στελέχη της βιομηχανίας ένδυσης) και πολλές άλλες. Οι Ειδικότητες αυτές όμως ανήκουν σε κλάδους της ελληνικής οικονομίας που είναι βασικοί  πυλώνες της ανάπτυξης και απασχολούν μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού. Μια απλή θεσμοθέτηση τους στα ΕΠΑΛ δεν λύνει το πρόβλημα. Πρέπει πρώτα να γίνουν συγκεκριμένες ενέργειες, κατά Ειδικότητα, από το ΥΠΠΕΘ,  τα συναρμόδια παραγωγικά Υπουργεία και τους κοινωνικούς φορείς για την ενημέρωση – ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και των επιχειρήσεων και να δρομολογηθούν διαδικασίες σύνταξης προδιαγραφών ποιότητας, πιστοποίησης και αδειοδότησης αυτών των επαγγελμάτων.